Ένα στολίδι πολιτισμού στην Κάτω Κορακιάνα. Η Μαρίνα Παπασωτηρίου μας ξεναγεί νοερά

Εμφανίσεις:

Η Μαρίνα Παπασωτηρίου, επιμελήτρια στο παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα, μας ξεναγεί στην Πινακοθήκη και μιλάει για τα έργα τέχνης που μπορείτε να θαυμάσετε, τι θα δείτε σε κάθε όροφο, την ιστορικότητα των κτιρίων που φιλοξενούν το παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης, τη σημασία της Ιστορίας της Τέχνης, τις ώρες που μπορεί κανείς να επισκεφθεί το χώρο. Μπορείτε να διαβάσετε τι είπε στο Corfuland.gr και στην Ελίνα Φαϊτά.

Ε.Φ.: Που στεγάζεται το παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα και από ποια χρονολογία;

Μ.Π.: Η δημιουργία της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα οφείλεται στην έμπνευση και τη φροντίδα του πρώην Πρωθυπουργού κ. Γεώργιου Ράλλη. Το Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα στεγάζεται στα κτίρια Καστελλίνο και Καστελλέτο, στην περιοχή της Κάτω Κορακιάνας, τα οποία παραχωρήθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη από την Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Ε.Φ.:  Ποια η ιστορικότητα του κτιρίου που φιλοξενεί το παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης;

Μ.Π.: Το Καστελλίνο και το Καστελλέτο, αποτελούσαν βοηθητικά κτίρια του ιστορικού ξενοδοχειακού συγκροτήματος Καστέλλο (πρώην Βίλλα Μιμπέλη). Η ιστορική Βίλλα Μιμπέλη δημιουργήθηκε με την αναπαλαίωση ενός μεσαιωνικού πύργου, που σύμφωνα με την παράδοση είχε χτιστεί στην περιοχή της Κάτω Κορακιάνας  γύρω στα 1600 από τον ιταλό βαρώνο Λούκα Μιμπέλη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 η Βίλλα Μιμπέλη μισθώθηκε από τον Κερκυραίο επιχειρηματία Σπύρο Μπούα, μετονομάστηκε σε Καστέλλο και μετατράπηκε στο πιο πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα της Κέρκυρας.

Ε.Φ.:  Ποια η θέση σου Μαρίνα Παπασωτηρίου στην Πινακοθήκη; Τι σημαίνει να είσαι επιμελήτρια;

Μ.Π.: Σύμφωνα με τη διοικητική οργάνωση της Εθνικής Πινακοθήκης, ο επιμελητής έχει την ευθύνη είτε ενός μέρους της γενικής συλλογής πχ ζωγραφική 19ου αιώνα, γλυπτική 20ου αιώνα κλπ είτε την ευθύνη ενός Παραρτήματος, όπως συμβαίνει στην Κέρκυρα, το Ναύπλιο, τη Σπάρτη και την Αίγινα όπου υπάρχουν αντίστοιχα Παραρτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης. Το να είναι κανείς επιμελητής / επιμελήτρια σημαίνει ότι έχει στην ευθύνη του πρακτικά ζητήματα όπως η εύρυθμη λειτουργία του Παραρτήματος αλλά και ουσιαστικά ζητήματα όπως η μελέτη των έργων τέχνης που φιλοξενεί το Παράρτημα, η επικοινωνία των συλλογών και η διοργάνωση δράσεων εκπαίδευσης για όλες τις ομάδες κοινού, η παραγωγή καινοτόμου έργου, οι συνεργασίες με άλλους πολιτιστικούς και πολιτιστικούς φορείς κλπ.

Ε.Φ.: Τι παρακολουθεί η μόνιμη έκθεση;

Μ.Π.: Η μόνιμη έκθεση στο Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα εγκαινιάστηκε το καλοκαίρι του 2007.  Στόχος της έκθεσης είναι να ξεδιπλώσει την ιστορία της νεοελληνικής ζωγραφικής από τα πρώτα μεταβυζαντινά χρόνια μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα.

Ε.Φ.: Θα ήθελες να μας κάνεις μία ξενάγηση με λόγια μέσα στην Πινακοθήκη ως προς τι περίπου  θα δει κανείς σήμερα σε κάθε όροφο όταν σας επισκεφθεί ;

Μ.Π.: Το ισόγειο φιλοξενεί το έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου «Η Σταύρωση», μερικά δείγματα της Επτανησιακής Σχολής καθώς και σημαντικά έργα του 19ου αιώνα από τα χρόνια της Βασιλείας του Όθωνα και αργότερα, στα οποία περιλαμβάνονται ηθογραφίες, προσωπογραφίες, νεκρές φύσεις, τοπιογραφίες. Στον ίδιο χώρο, στη στροφή πια του αιώνα,  συναντάμε έργα , θαλασσογραφίες και τοπιογραφίες κυρίως, που εμπνέονται από τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό και σηματοδοτούν την έξοδο των καλλιτεχνών από το εργαστήριο και τη ζωγραφική επί τόπου, στον φυσικό χώρο.

Ο πρώτος όροφος φιλοξενεί αρκετά έργα των ζωγράφων που θεωρείται ότι ανανέωσαν την ελληνική ζωγραφική, του Κωνσταντίνου Μαλέα και του Κωνσταντίνου Παρθένη. Ιδιαίτερα ο τελευταίος έζησε στην Κέρκυρα, ήρθε σε επαφή με Κερκυραίους ζωγράφους και δημιούργησε εδώ μερικά από τα πιο ποιητικά και όμορφα έργα του. Η έκθεση συνεχίζεται με την πολυσυζητημένη Γενιά του ’30 και την τέχνη του Μεσοπολέμου, για να παρακολουθήσει στη συνέχεια τη ζωγραφική στα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια και την τέχνη της Αφαίρεσης, τη δεκαετία του 1960.

Στον δεύτερο και τελευταίο όροφο, συναντάμε κατασκευές και εγκαταστάσεις από τη δεκαετία του ’70, όταν οι πειραματισμοί των καλλιτεχνών πάνω στη μορφή του έργου τέχνης οδήγησαν στην έξοδο του έργου τέχνης προς τον χώρο, γεγονός που έδωσε στο έργο τέχνης νέες λειτουργίες με πολλαπλές σημασίες. Η στάση αυτή των καλλιτεχνών απέναντι στα έργα τους διαμορφώθηκε μέσα σε μία δεκαετία έντονης αμφισβήτησης και μεγάλων πολιτικών αναταραχών σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έκθεση ολοκληρώνεται με ζωγραφικά έργα σύγχρονων καλλιτεχνών που φτάνουν μέχρι και το τέλος του 20ου αιώνα.

Ε.Φ.: Υπάρχουν έργα στην Πινακοθήκη τα οποία εσύ αγαπάς ιδιαίτερα; Αν, ναι μίλησες μας για αυτά, τι απεικονίζουν και ποιος ο ζωγράφος τους;

Μ.Π.: Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο έργο. Ωστόσο, πρέπει να παραδεχτώ ότι σταματώ πάντα στα έργα που απεικονίζουν παιδιά και έχουμε την τύχη να έχουμε αρκετά με αυτό το θέμα, ιδιαίτερα στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο της Πινακοθήκης. 

Ε.Φ.: Τι είναι Τέχνη και ποια λειτουργία επιτελεί σε μία κοινωνία;

Μ.Π.: Το ερώτημα αυτό είναι δύσκολο να απαντηθεί…. Θα έλεγα πολύ συνοπτικά ότι κάθε έργο τέχνης είναι μία αισθητική εμπειρία που μπορεί να είναι τόσο δυνατή (θετικά ή αρνητικά) ώστε να «ξεκλειδώσει» σκέψεις, λέξεις, συναισθήματα, δεξιότητες και συμπεριφορές.

Ε.Φ.:  Ποια είναι η σημασία της Ιστορίας της τέχνης και τι εννοούμε όταν λέμε Ιστορία της Τέχνης;

Μ.Π.: Η τέχνη είναι τμήμα της πολιτισμικής πορείας της ανθρωπότητας και η ιστορία της τέχνης, μαζί με την πολιτική, οικονομική και κοινωνική ιστορία, πιστοποιούν την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού, υλικού και άυλου. Ειδικότερα στον 20ο αιώνα στο πεδίο της Ιστορίας της Τέχνης ενθαρρύνθηκε η συγκριτική παρατήρηση και μελέτη έργων διαφορετικών εποχών, η σημειολογία και ο συμβολισμός της εικόνας, η ανάλυση επιμέρους εικονογραφικών στοιχείων και η σύνδεση της ιστορίας της τέχνης με άλλες επιστήμες όπως η φιλοσοφία, η ιστορία, η λογοτεχνία. 

Ε.Φ.: Η επισκεψιμότητα στο χώρο σας, θα έλεγες ότι είναι η επιθυμητή;

Μ.Π.: Θα έλεγα ότι η επισκεψιμότητα στον χώρο μας είναι ικανοποιητική αλλά όχι η επιθυμητή.

Ε.Φ.: Νέοι άνθρωποι, μαθητές, φοιτητές επισκέπτονται το Παράρτημα;

Μ.Π.: Το μεγαλύτερο μέρος του κοινού που επισκέπτεται την Πινακοθήκη ανήκει σε αυτές τις ομάδες. Μέσα από τα καθημερινά εκπαιδευτικά μας προγράμματα και τη στενή συνεργασία με τμήματα του Ιονίου Πανεπιστημίου, έχουμε τη χαρά να υποδεχόμαστε νεανικό κοινό στη μόνιμη έκθεση του Παραρτήματος.

Ε.Φ.: Ποια η σχέση της Πινακοθήκης με τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα; Υπάρχει κάποιο καινοτόμο έργο σε εξέλιξη;

Μ.Π.: Η Εθνική Πινακοθήκη κάνει ήδη ευρεία χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας μέσα από διάφορες δράσεις και πλατφόρμες: σύστημα ψηφιακής τεκμηρίωσης  συλλογών και δραστηριοτήτων MuseumPlus, σύγχρονος ιστότοπος με διαδραστικές εφαρμογές για την ανάδειξη της μόνιμης έκθεσης και για τη διεύρυνση της πρόσβασης στο πλούσιο αρχειακό υλικό της Βιβλιοθήκης, το πρώτο εικονικό μουσείο για την επιστήμη της συντήρησης και  παραγωγή εκπαιδευτικών πολυμεσικών τίτλων, χρηματοδοτημένα από προγράμματα της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της Ψηφιακής Σύγκλισης. Επίσης η Πινακοθήκη έχει συμμετάσχει ως πάροχος περιεχομένου στα ευρωπαϊκά προγράμματα DigitizingContemporaryArt και EuropeanaInside. Οι παραπάνω δράσεις και πλατφόρμες δημιουργούν τις κατάλληλες υποδομές για να συνεχίσει να επικοινωνεί, μέσα από διάφορα κανάλια διανομής περιεχομένου, τους θησαυρούς, τις εκθέσεις και τις δραστηριότητές της στο ευρύ κοινό.

Ειδικότερα το Παράρτημα της Κέρκυρας ολοκλήρωσε με επιτυχία το έργο με τίτλο «Πόλη, ύπαιθρος, θάλασσα: Διαδρομές τέχνης και φιλοξενίας στο νησί της Κέρκυρας», που χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτικής Ελλάδας – Πελοποννήσου – Ιονίων Νήσων 2007 – 2031». Πρόκειται για ένα έργο που περιλαμβάνει δημιουργία ακουστικής ξενάγησης στα έργα της μόνιμης συλλογής του Παραρτήματος και δημιουργία ενός διαδραστικού πολυμεσικού, πολυγλωσσικού διαδικτυακού τόπου με σκοπό την τουριστική προβολή της Κέρκυρας μέσα από μία εναλλακτική περιήγηση στο νησί με άξονα τα έργα τέχνης που βρίσκονται στις συλλογές της Πινακοθήκης και έχουν θέμα τους την Κέρκυρα. Τους βασικούς αυτούς άξονες συμπληρώνουν πλήθος διαδραστικών εφαρμογών, εφαρμογές για κινητά, εκπαιδευτικά παιχνίδια στο διαδίκτυο για παιδιά, παραγωγή περιεχομένου στα κοινωνικά μέσα κλπ.

O νέος διαδικτυακός κόμβος του Παραρτήματος είναι προσβάσιμος από τη διεύθυνση: corfu.nationalgallery.gr

Ε.Φ.: Ποιες οι ώρες που μπορεί κάποιος να επισκεφθεί το Παράρτημα;

    ΔΕΥΤΕΡΑ  / ΤΕΤΑΡΤΗ / ΠΕΜΠΤΗ / ΣΑΒΒΑΤΟ / ΚΥΡΙΑΚΗ: 08.30 – 15.30

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 10.00 – 14.00 ΚΑΙ 18.00 – 21.00

ΤΡΙΤΗ: ΚΛΕΙΣΤΑ

Ε.Φ.: Θα ήθελες να στείλεις ένα μήνυμα στους επισκέπτες που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σου;

Θα ήθελα να ενθαρρύνω τους αναγνώστες σας να επισκέπτονται όχι μόνο το Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης αλλά και τα υπόλοιπα πολύ αξιόλογα μουσεία της Κέρκυρας γιατί μουσείο χωρίς κοινό είναι απλά ένας αποστειρωμένος χώρος φύλαξης έργων και όχι ένας ζωντανός οργανισμός, όπως οφείλει να είναι.

Επιμέλεια άρθρου: Φαϊτά Ελίνα