Το Ενεχυροδανειστήριο Monte di pieta το 1630

Εμφανίσεις:

Ημ / νία: 29.12.22

«Στα δεξιά της Σπιανάδας βρίσκεται το ενεχυροδανειστήριο: είναι μια μακριά αίθουσα με παραθυρόφυλλα κλεισμένα με σιδερένια κάγκελα, επενδυμένα με ένα πλέγμα από σιδερένιο σύρμα. Το εσωτερικό της έχει μεγάλα ερμάρια όπου είναι φυλαγμένα τα αντικείμενα – ενέχυρα». Έτσι περιγράφει ο Γάλλος λόγιος και μεταφραστής Grasset de Saint-Sauveur το κτίριο του Ενεχυροδανειστηρίου το 1768 στη Σπιανάδα.

Για τη μορφή και το εσωτερικό του γνωρίζουμε λίγα στοιχεία. Το Ενεχυροδανειστήριο (Monte di pieta) αποτελούνταν από υπόγειο και ισόγειο με μικρά παράθυρα στις μακριές πλευρές του. 

Ο θεσμός του Ενεχυροδανειστηρίου υπήρξε πολύ σημαντικός για την Κέρκυρα και τον ντόπιο πληθυσμό της. Λίγο μετά το λοιμό του 1629-1630 οι κάτοικοι της πόλης της Κέρκυρας ξεπερνούσαν τους 15.000 κατοίκους. Ο ντόπιος πληθυσμός βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική κατάσταση ενώ υπήρχαν και μεγάλες ανάγκες σε πιστώσεις και ρευστό για τους 10.000 περίπου ναύτες που ζούσαν στο νησί. 

Τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα είχαν να αντιμετωπίσουν τις αρπακτικές διαθέσεις των ευγενών και πλούσιων αστών. Ο θεσμός του Ενεχυροδανειστηρίου ανακούφισε τους οικονομικά ασθενέστερους από τους τοκογλύφους. 

Η ίδρυση του Ενεχυροδανειστηρίου το 1630 οφείλεται στον Γενικό Προνοητή Θαλάσσης Antonio Pisani. 

Αρχικά, οι πόροι του προέρχονταν  από τους φόρους που επιβάλλονταν για τη λειτουργία του όπως τα τέσσερα σολδία επί του άλατος , από το περίσσευμα των κεφαλαίων των σιταποθηκών και τις επενδύσεις των εκκλησιαστικών κερδών. Στη συνέχεια, οι πόροι αυτοί αυξήθηκαν με διατάγματα που εξέδιδαν κατά καιρούς οι Γενικοί Προνοητές. 

Ωστόσο, αργότερα ακολούθησε κακοδιαχείριση των οικονομικών του ενεχυροδανειστηρίου λόγω « διευκολύνσεων» ή λόγω κακοήθειας των διαχειριστών. Οι ανάγκες του Κρητικού πολέμου ( Βενετοκρητικού αλλιώς ) ανάγκασαν τους προνοητές και τους διοικητές να εξυπηρετούνται συχνά από 

το κεφάλαιο του ενεχυροδανειστηρίου. 

Κατά την πρώτη δεκαετία της ίδρυσης του Ενεχυροδανειστηρίου η τοκογλυφία καταπολεμήθηκε σε μεγάλο βαθμό. 

Το 1706 ο Γενικός Προνοητής Francesco Grimani σταμάτησε τη λειτουργία του καταστήματος. 

Ο ιστορικός  Ανδρέας Μάρμορας μας πληροφορεί  ότι με διάταγμα του Γενικού Προνοητή  Dona στις 24 Ιουλίου 1768  το Ενεχυροδανειστήριο λειτούργησε ξανά μέχρι και το 1864. 

Πηγές: Το Monte di Pieta της Κέρκυρας και η ιστορική και οικονομική σημασία του για την κερκυραϊκή κοινωνία ( 1630-1864), διδακτορική διατριβή, Δεσύλλας Χρήστος, 2003, Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Δημόσια κτίρια στην Κέρκυρα την περίοδο της Βενετικής κυριαρχίας ( 1571-1797), διδακτορική διατριβή, Βοσκοπούλου Χ. Χρυσούλα, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. 

Συντάκτης: Νίκος Στούπης