Η Μονή Ζωοδόχου Πηγής ή «του Πρόσφορου» στους Καστελλάνους Μέσης

Εμφανίσεις:

Ημ / νία: 11.10.21

Μονή Ζωοδόχου Πηγής και ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξε στην εκπαίδευση των νέων στα χρόνια της Ενετοκρατίας.

Πολλές φορές θα ακούσουμε από τους μεγαλύτερους σε ηλικία κατοίκους στην περιοχή των Καστελλάνων Μέσης να μιλούν για το «μοναστήρι του Πρόσφορου». Πρόκειται για τη μονή της Ζωοδόχου Πηγής εκεί όπου στεγάζεται σήμερα το σχολικό συγκρότημα Καστελλάνων Μέσης. 

Γιατί, όμως, οι γεροντότεροι το αποκαλούν μονή «του Πρόσφορου»;  

H απάντηση βρίσκεται στα βάθη των αιώνων. Στα χρόνια των βενετοτουρκικών πολέμων ένας Βενετός με κερκυραϊκή καταγωγή ονόματι Πρόσπερο Μαρίνι υπήρξε κυβερνήτης πολεμικού πλοίου και για τη δράση του κατά την πολιορκία του Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο) τιμήθηκε από τη Βενετική Δημοκρατία με το αξίωμα του ιππότη του Αγίου Μάρκου. 

Με την κατάληψη του Χάνδακα το 1669 μαζί με πλήθος προσφύγων Κρητικών κατέφυγε στο νησί των Φαιάκων. Ο Πρόσπερο Μαρίνι εγκαταστάθηκε στο σημερινή οικία του Γιαλλινά στη Σπιανάδα ενώ ασχολήθηκε με εμπορικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Μέσης Κέρκυρας. 

Το 1688 στους Καστελλάνους Μέσης αποφάσισε να αναγείρει μια εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής που είχε και την ονομασία Χρυσοπηγή. Λίγο καιρό πριν φύγει από τη ζωή στη διαθήκη του όριζε την ίδρυση « ενός μοναστηριού οκτώ Ελλήνων καλόγερων του τάγματος του Αγίου Βασιλείου». Στη μονή αυτή άφησε μεγάλη περιουσία από χωράφια, ελιές, αποθήκες, εργαστήρια στην πόλη της Κέρκυρας και στους Καστελλάνους Μέσης.

Επιπρόσθετα, στη διαθήκη του παρήγγειλε εντός της μονής να λειτουργεί ένα σχολείο με ένα δάσκαλο και έναν «επιτηρητή» για έξι φτωχούς Έλληνες νέους. Σύμφωνα με το πρότυπο των σχολείων της Βενετίας και το μοναστικό κανόνα οι νέοι αυτοί θα γίνονταν  οικότροφοι σε ηλικία δώδεκα ετών μέχρι να γίνουν 18 ετών με σκοπό να σπουδάσουν τα ελληνικά και λατινικά γράμματα. 

Ακόμη, στο σχολείο δώρισε τη βιβλιοθήκη του για τη χρήση των μαθητών. Το πιο σημαντικό απ’ όλα υποχρέωνε τους μοναχούς να παρέχουν δωρεάν μαθήματα σε όλα τα παιδιά του χωριού των Καστελλάνων. Στη συνέχεια, η εκπαιδευτική δράση των μοναχών εξαπλώθηκε σε όλη την περιοχή της Μέσης Κέρκυρας. 

Η συνεισφορά της μονής στην εκπαίδευση των νέων ήταν τόσο σπουδαία αν αναλογιστούμε ότι στα χρόνια της βενετοκρατούμενης Κέρκυρας η παιδεία ήταν υποτυπώδης. Μάθαιναν τα στοιχειώδη γράμματα και τη λατινική γλώσσα όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν τους λίγους γραμματοδιδάσκαλους που υπήρχαν. 

Αξίζει να αναφερθεί ότι στο χώρο της μονής «Πρόσφορου» γεννήθηκε και έζησε ο μεγάλος ζωγράφος και λόγιος, Κωνσταντίνος Φλωριάς. 

Για το φιλανθρωπικό έργο του Πρόσπερο Μαρίνι από το 1865 στο ιστορικό κέντρο της πόλης της Κέρκυρας υπάρχει η οδός Πρόσφορου.  

Πηγή: Σύντομη ιστορική αναφορά στο σχολικό συγκρότημα των Καστελλάνων Μέσης, Περιβαλλοντική ομάδα Γυμνασίου Καστελλάνων Μέσης (1999-2000)

Συντάκτης: Νίκος Στούπης