Ιούνιος 1944: Η αποστολή θανάτου χιλιάδων Εβραίων της Κέρκυρας στο Άουσβιτς
Με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους δεν ήταν λίγοι οι Εβραίοι που μετανάστευσαν από την Νότια Ιταλία στη Βυζαντινή και αρκετοί απ’ αυτούς στην Κέρκυρα.
Στην Νότια Ιταλία έγιναν «ιταλόφωνοι» ενώ μέχρι και τον 15ο αιώνα γνώριζαν πολύ καλά και την ελληνική γλώσσα. Έτσι, η πρώτη κερκυραϊκή εβραϊκή κοινότητα πήρε την ονομασία « ρωμανιώτικη» και τα μέλη της είχαν ακόμα και την ονομασία « Απούλιοι».
Στα χρόνια της Ενετοκρατίας Σεφαραδίτες Εβραίοι μετά τον διωγμό τους από την Ισπανία και την Πορτογαλία έφτασαν στην Κέρκυρα. Για ένα χρονικό διάστημα η συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων στο νησί ήταν σχετικά αρμονική.
Το 1425 η βενετική διοίκηση ανάγκασε τους Κερκυραίους Εβραίους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο Παλαιό Φρούριο και να μετοικήσουν στην συνοικία με τη σημερινή ονομασία «Εβραϊκή». Όπως και ο αγροτικός πληθυσμός της εποχής εκείνης έτσι και οι Εβραίοι του νησιού δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα. Το ίδιο συνέβη γι’ αυτούς και στα χρόνια της γαλλικής, ρωσο-οθωμανικής και αγγλικής περιόδου στην Κέρκυρα.
Με την ένωση των Ιονίων Nήσων με την Ελλάδα το 1864 η Κερκυραϊκή Εβραϊκή κοινότητα αποτελούσε τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα της Ελλάδας. Η συρρίκνωση, όμως, της μεγαλύτερης εβραϊκής κοινότητας της τότε Ελλάδας άρχισε με ένα αντισημιτικό πογκρόμ που ξέσπασε το 1891. Από τους 5000 Εβραίους του νησιού 2000 με 3000 έφυγαν μόνιμα από το νησί.
Με την απόρριψη του ιταλικού τελεσιγράφου την 28η Οκτωβρίου 1940, οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί της Κέρκυρας πολέμησαν μαζί για να υπερασπιστούν την πατρίδα.
Στα χρόνια της ιταλικής κατοχής του νησιού (1941-1943) οι Εβραίοι της Κέρκυρας δεν αντιμετώπισαν σοβαρούς διωγμούς από τους Ιταλούς κατακτητές.
Τα πράγματα, όμως, άλλαξαν δραματικά γι’ αυτούς από το Σεπτέμβριο του 1943 με την κατάληψη της Κέρκυρας από τους Γερμανούς. Ακολούθησαν καταστροφές στις συναγωγές και τα νεκροταφεία της κοινότητας.
Στις 8 Ιουνίου 1944 εκδόθηκε διαταγή να παραμείνουν όλοι οι Εβραίοι στα σπίτια τους. Μια μικρή μερίδα κατάφερε να διαφύγει στην εξοχή ενώ κάποιοι βρήκαν καταφύγιο σε γείτονές τους.
Σύμφωνα με την μαρτυρία της τελευταίας επιζήσασας από το Άουσβιτς, Ρεβέκκας Ααρών, τους συγκέντρωσαν όλους μέσα στο Παλαιό Φρούριο. Στην κάτω πλατεία εκεί που είναι οι άμαξες είχαν ένα τραπέζι όπου Γερμανοί έγραφαν ενώ συνεχώς τους είχαν υπό την απειλή των όπλων.
Η πρώτη αποστολή προς τα στρατόπεδα συγκεντρώσεων έγινε την 11η Ιουνίου, ημέρα Δευτέρα, μέσω Ηγουμενίτσας. Τους φόρτωσαν σε μαούνες που τις έσυρε ένα καΐκι με μοτέρ.
Η δεύτερη αποστολή πραγματοποιήθηκε την 14η Ιουνίου, ημέρα Τετάρτη μέσω Λευκάδας- Πατρών ενώ η τρίτη και τελευταία αποστολή έγινε την 17η Ιουνίου. Έτσι, στις 20 Ιουνίου 1944 όλοι οι Εβραίοι της Κέρκυρας συγκεντρώθηκαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Τέλος, μετά από εννέα μέρες 1800 Εβραίοι της Κέρκυρας έφτασαν στο στρατόπεδο του Άουσβιτς. Αυτοί που κατάφεραν να σωθούν ήταν λιγότεροι από διακόσιους.
Συντάκτης: Νίκος Στούπης
