Να σας πούμε τον καφέ;

Ο καφές, αποτελεί το πιο δημοφιλές ρόφημα στον πλανήτη και ίσως το πιο αγαπητό.

Βασικό χαρακτηριστικό του καφέ, είναι η καφεΐνη και η ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικές ουσίες.

Η καφείνη είναι ένα αλκαλοειδές συστατικό, του οποίου η συγκέντρωση ποικίλει ανάλογα με το είδος του. Είναι ουσία ταχείας δράσης, εισέρχεται γρήγορα και εύκολα στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, ενώ απορροφάται σχεδόν ολόκληρη η ποσότητα μέσα σε 20-30 λεπτά. Η δράση της διαρκεί συνήθως 4 με 6 ώρες. Τέλος, δεν συσσωρεύεται στο αίμα, ενώ μόνο το 1% της καφεΐνης αποβάλλεται χωρίς προηγουμένως να μεταβολιστεί.

Οι αντιοξειδωτικές ουσίες του καφέ, ξεπερνούν σε αριθμό τα 1.000 διαφορετικά είδη σε ένα φλιτζάνι! Οι κυριότερες αντιοξειδωτικές ουσίες του, ανήκουν στην κατηγορία των πολυφαινολών.

Ωστόσο, η ποικιλία, το καβούρδισμα των σπόρων και ο τρόπος παρασκευής του είναι παράγοντες που επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την τελική συγκέντρωση του καφέ σε αντιοξειδωτικά.

Επίσης θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στον καφέ είναι η Βιταμίνη Β2, η Βιταμίνη Β5, η Β3, το Μαγγάνιο, το Κάλιο και το Μαγνήσιο.

Διάφορες έρευνες έχουν συσχετίσει τον καφέ είτε με ποικίλες χρόνιες παθήσεις  (αυξάνει την αρτηριακή πίεση, επηρεάζει την χοληστερόλη), είτε αντίθετα με σημαντικά οφέλη για την υγεία χάρη στα αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη και άλλα συστατικά του. Κατά συνέπεια, η σχέση του καφέ με την υγεία συνεχίζει να αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο θέμα.

Το σίγουρο πάντως είναι (και αυτό κρατάμε εμείς οι λάτρεις του καφέ), πως πολλές έρευνες και μελέτες, αποδεικνύουν τις ευεργετικές ιδιότητες που έχει η μέτρια κατανάλωσή του:

1. Βελτιώνει την πνευματική απόδοση, καθώς η διεγερτική δράση της καφείνης στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτερη σκέψη και αντίδραση, την καλύτερη συγκέντρωση, συμβάλλει στη μνήμη και καταπολεμά την υπνηλία. Άλλωστε πέρα από την γεύση του αυτός είναι και ο λόγος που είναι ιδιαίτερα αγαπητός!
2. Μια άλλη δράση του καφέ αφορά στην ανακούφιση από το άσθμα, βελτιώνοντας την αναπνοή, γι’ αυτό και αποτελεί βοηθητική θεραπεία για ασθματικούς. Η ιδιότητα αυτή του καφέ, οφείλεται στη δράση της καφεΐνης, η οποία διαστέλλει τους βρογχικούς σωλήνες διευκολύνοντας την αναπνοή και μειώνοντας την κούραση των αναπνευστικών μυών.
3. Επίσης ο καφές ανεβάζει τη διάθεση και δρα ως αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Το «μαγικό» αυτό συστατικό βρίσκεται στα μόρια της καφεΐνης, τα οποία ενώνονται σε εγκεφαλικά κύτταρα, απομακρύνοντας τους νευροδιαβιβαστές οι οποίοι ελευθερώνουν χημικές ουσίες που χαλούν την διάθεση. Έτσι, κυριαρχούν μόνο οι χημικές ουσίες που μας φτιάχνουν τη διάθεση και αισθανόμαστε ευφορία και ευεξία!
4. Η κατανάλωση καφέ μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης. Η καφεΐνη μπλοκάρει χημικές ουσίες στο αίμα που προάγουν τη φλεγμονή. Αφού λοιπόν ο καφές προστατεύει από τη χρόνια φλεγμονή, η οποία εμπλέκεται σε διάφορες ασθένειες,  έχει επίσης αντιγηραντική δράση. Το συμπέρασμα της έρευνας δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature Medicine και την πραγματοποίησαν ο Ντέιβιντ Φέρμαν,καθηγητής στο Ινστιτούτο Ανοσίας, Μεταμοσχεύσεων και Λοιμώξεων του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και οι συνεργάτες του.
5. Η καφεΐνη μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου στις γυναίκες με διαβήτη, σύμφωνα με πορτογαλική επιστημονική έρευνα. Οι ερευνητές οι οποίοι έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) στη Λισαβόνα, ανέφεραν πως οι γυναίκες που έπιναν καφέ, είχαν κυρίως μειωμένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια, ενώ όσες έπιναν κυρίως τσάι, είχαν μειωμένο κίνδυνο καρκίνου.
6. Ο καφές μπορεί ενδεχομένως να βοηθά τη σεξουαλική ζωή των αντρών, αφού δρα κατά της στυτικής δυσλειτουργίας .Ερευνητές του University of Texas Health Science Center, στο Χιούστον, ανακάλυψαν ότι άντρες που καταναλώνουν επιπλέον καφεΐνη καθημερινά έχουν μικρότερο κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργία. (Εξαιρούνται άντρες με διαβήτη, που είναι ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες κινδύνου για στυτική δυσλειτουργία). Η ποσότητα καφεΐνης που φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο ανικανότητας ήταν ισοδύναμη με 2 έως 3 φλιτζάνια καφέ την ημέρα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η καφεΐνη μπορεί ενδεχομένως να βοηθά στην καταπολέμηση της ανικανότητας επειδή χαλαρώνει ορισμένες αρτηρίες και μυς , βελτιώνοντας τη ροή αίματος και την ικανότητα επίτευξης στύσης. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού ‘’PLOS One.’’
7. Ο καφές, έχει φανεί πως βοηθάει ιδιαίτερα τα άτομα που γυμνάζονται, αυξάνοντας την σωματική τους ενέργεια και βελτιώνοντας τη φυσική τους αντοχή.  Μελέτες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη παρατείνει την αντοχή κατά τη διάρκεια μιας έντονης φυσικής δραστηριότητας, αφού προλαμβάνει τη μυϊκή κόπωση και αυξάνει την ικανότητα λιπόλυσης του οργανισμού για την παραγωγή ενέργειας, που χρησιμοποιείται άμεσα όταν χρειάζεται.
8. Η δράση της καφεΐνης στην οξείδωση των λιπαρών οξέων αποτελεί ένα σημαντικό λόγο που η ίδια χρησιμοποιείται σε πολλά σκευάσματα αδυνατίσματος. Επιπλέον, η συσχέτιση του καφέ με το αδυνάτισμα, πιθανότατα να οφείλεται στη συνεργιστική δράση της καφεΐνης με τα αντιοξειδωτικά, όπου διεγείρουν τη θερμογένεση, δηλαδή την παραγωγή ενέργειας από τον οργανισμό, αυξάνοντας έτσι και τις βιολογικές καύσεις.
9. Σπουδαία είναι επίσης τα ευρήματα νέας αμερικανο-ισραηλινής επιστημονικής έρευνας για τη συμβολή του στην πρόληψη του καρκίνου. Η έρευνα συμπέρανε ότι ακόμη και μια μέτρια κατανάλωση καφέ -ένας έως δύο καφέδες τη μέρα- σχετίζεται με μια μείωση κατά 26% της πιθανότητας εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου. Για κατανάλωση πάνω από δυόμιση καφέδες καθημερινά, ο κίνδυνος μειώνεται έως 50%. Όμως επειδή η μείωση του κινδύνου αφορά όλα τα είδη καφέ, ακόμη και αυτόν χωρίς καφεΐνη, φαίνεται πως οι προστατευτικές ιδιότητες του καφέ δεν οφείλονται μόνο σε αυτήν αλλά σε άλλες ουσές που περιέχει, όπως οι πολυφαινόλες και τα διτερπένια, που δρουν αντιοξειδωτικά και μπορούν να περιορίσουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Η δημσίευση έγινε στο περιοδικό για θέματα επιδημιολογίας του καρκίνου Cancer Epidemiology, Biomarkers&Prevention της Αμερικανικής Ένωσης Ερευνών στον Καρκίνο.
10. Σύμφωνα με μελέτη του Istituto Neurologico Mediterraneo Neuromed στην Ιταλία, ο καφές espresso μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη, πάνω από 50%. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο ιταλικός καφές έχει μια εκπληκτική επίδραση στα κύτταρα του καρκίνου του προστάτη, ενώ η κατανάλωση τριών espresso την ημέρα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη στο μισό. Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε στον Ιnternational Journal of Cancer.
11. Σύμφωνα με ανασκόπηση έρευνας που δημοσιεύθηκε στο Alimentary Pharmacology & Therapeutics, κατά τη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν δεδομένα από εννέα μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, όσοι απολαμβάνουν δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα έχουν κατά 44% χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης κίρρωσης του ήπατος. 
12. Ο καφές μπορεί να σας προστατεύσει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και την άνοια. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή νευροεκφυλιστική νόσος .  Το Αλτσχάιμερπροσβάλλει συνήθως άτομα άνω των 65 ετών και είναι η κύρια αιτία εκδήλωσης της άνοιας. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι όσοι πίνουν καφέ έχουν μέχρι και 65% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.
13. O καφές μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της κατάθλιψης και να ανεβάσει τη διάθεση! Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που προκαλεί μια σημαντική μείωση της ποιότητας ζωής. Σε μια μελέτη από το Χάρβαρντ που δημοσιεύθηκε το 2011, γυναίκες που έπιναν 4 ή περισσότερα φλιτζάνια την ημέρα είχαν 20% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
14. Για τους ανθρώπους που ακολουθούν μια τυπική δυτική διατροφή, σύμφωνα με μελέτες, ο καφές ίσως να είναι η πιο υγιεινή επιλογή μες στη μέρα τους, Λαμβάνουν δηλαδή περισσότερα αντιοξειδωτικά από τον καφέ, από ότι από τα φρούτα και τα λαχανικά!
15. Τέλος, φαίνεται να προλαμβάνει την τερηδόνα, καθώς εμποδίζει τη βακτηριακή διαδικασία που την προκαλεί. Λόγω των τανινών που περιέχει, ο καφές λειτουργεί ως φυσικό στοματικό διάλυμα καθαρισμού.

Εδώ μπορείτε να δείτε τον πίνακα της Mayo Clinic , στον οποίο παρουσιάζονται στοιχεία για τη μέση περιεκτικότητα διαφόρων ειδών καφέ σε καφεΐνη:

Οι παραπάνω ποσότητες είναι ενδεικτικές, καθώς η περιεκτικότητα καφεΐνης εξαρτάται από πολυάριθμούς παράγοντες, όπως ο χρόνος ψησίματος ή η διαδικασία καβουρδίσματος του καφέ.

Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή βέβαια στην κατανάλωση του καφέ, η οποία θα πρέπει να γίνεται με μέτρο, καθώς πάνω από πέντε ποτήρια την ημέρα, μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα (καρδιοπάθειες, έλκος, αύξηση αρτηριακής πίεσης, αλληλεπίδραση με φάρμακα, οστεοπόρωση, υπερχοληστεριναιμία), και φυσικά όσοι παρουσιάζουν προβλήματα με τον ύπνο, καλό είναι να αποφεύγουν την κατανάλωσή του, κυρίως τις βραδινές ώρες, γιατί μπορεί να προκαλέσει αυπνία και νευρικότητα.

Η καλύτερη δόση λοιπόν φαίνεται πως είναι δύο ποτήρια κανονικού καφέ την ημέρα. Αυτή είναι η ιδανική ποσότητα (250mg καφεΐνης) , ικανή για να μας «ξυπνήσει», να μας ανεβάσει τη διάθεση και να ενισχύσει την απόδοσή μας!

Μαρία Μπαλή, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Start Diet

Διεύθυνση: Σταματίου Δεσύλλα 12

Τηλ. Επικοινωνίας: 26610 20882

Κινητό: 6944217235

Facebook page: Startdiet by Maria Bali