Η «Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα»: ο πίνακας του Παχή, ένας θησαυρός για το νησί μας

Εμφανίσεις:

Ημ / νία: 01.05.17

Μία εικόνα την οποία έχετε σίγουρα δει μπροστά σας, είτε στο διαδίκτυο, είτε σε εξώφυλλα αλλά δεν γνωρίζετε τι ακριβώς είναι και τι απεικονίζει. Η εικόνα αυτή είναι έργο ζωγραφικής του Κερκυραίου ζωγράφου Χαράλαμπου Παχή, μια ελαιογραφία σε μουσαμά, το οποίο απεικονίζει τον εορτασμό της εργατικής Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα του 19ου αιώνα, στην καρδιά της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, στην οδό Νικηφόρου Θεοτόκη. Ένα έργο τέχνης που προσφέρει πολλά λαογραφικά στοιχεία για την εποχή εκείνη στην Κέρκυρα και πως γιόρταζε η εργατική τάξη και οι χωρικοί την Πρωτομαγιά. Ένα έργο που εντυπωσίασε το κοινό όταν είχε εκτεθεί σε παγκόσμια έκθεση στο Παρίσι στην οποία είχε συμμετάσχει ο ζωγράφος το 1878. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε πιο κάτω από πληροφορίες στο pi-schools.gr. Το έργο ζωγραφικής μπορείτε να θαυμάσετε από κοντά στο παράρτημα Εθνικής Πινακοθήκης στην περιοχή Κάτω Κορακιάνας. 

Παρουσίαση του έργου :

Η «Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα» αποτελεί χαρακτηριστικό έργο της Επτανησιακής Σχολής* του 19ου αιώνα. Μ’ αυτή την εντυπωσιακή για τη ζωντάνια και την εύγλωττη παραστατικότητά της ελαιογραφία ο ζωγράφος απεικονίζει τα ήθη και τα έθιμα του τόπου του την εποχή μετά την ένωση (1864) της Επτανήσου με την Ελλάδα. Σε πρώτο πλάνο παρουσιάζονται δύο ομάδες ανθρώπων: οι μουσικοί, λουσμένοι στο φως, και οι κτηνοτρόφοι, στη σκιά, μπροστά σε ένα «Ζυθοπνευματοπωλείον». Η σκηνή διαδραματίζεται σε κεντρικό δρόμο της Κέρκυρας, όπου τα ψηλά κτίρια με τις καμάρες δημιουργούν έντονα σχεδιαστική προοπτική και βάθος στο έργο. Η ψευδαίσθηση του βάθους εντείνεται με τα αχνά χρωματισμένα τελευταία κτίρια. Οι μουσικοί φορούν μαντίλια και ζωνάρια, σύμβολα παλικαριάς, και ένας από αυτούς κρατά στα χέρια του ένα μικρό στολισμένο κυπαρίσσι σαν γαϊτανάκι. Οι κτηνοτρόφοι δίπλα τους φορούν κόκκινα φέσια και τσαρούχια, και ένας από αυτούς κουβαλά στον ώμο του ένα δοχείο για το γάλα, για να μη μείνει στον θεατή καμία αμφιβολία για το επάγγελμά τους. Οι φιγούρες των παιδιών, που πλαισιώνουν τις παρέες και κοιτούν εκστατικά τους μουσικούς, είναι αινιγματικές, γιατί μοιάζουν μάλλον με νάνους. Ίσως περιγράφουν συγκεκριμένους, γνωστούς τύπους του νησιού. Ενδιαφέρον ακόμη έχει η φιγούρα στο βάθος, με το ημίψηλο καπέλο και το παρασόλι. Η τεχνική της ελαιογραφίας (που χρησιμοποιείται πλέον αντί της καθιερωμένης παλαιότερα αυγοτέμπερας) δίνει ιδιαίτερες δυνατότητες λεπτότητας και ευαισθησίας. Το λαμπερό φως της άνοιξης ταιριάζει με την πανηγυρική και θεατρική ατμόσφαιρα του έργου. Ο Παχής έχει επιμεληθεί ιδιαίτερα την πολυπρόσωπη αυτή σύνθεση, όσον αφορά τον πλούτο των λεπτομερειών, την καθαρότητα των μορφών και των χρωμάτων, την ακρίβεια του σχεδίου. Όσον αφορά τα επίπεδα των κτιρίων και τις πολυπρόσωπες ομάδες, έχουν δοθεί δεξιοτεχνικές λύσεις. Οι πολλές λεπτομέρειες δίνουν τη θέση τους σε μεγάλες κενές επιφάνειες, με τις οποίες ανασαίνει το έργο (πρόσοψη κτιρίων, ουρανός, επιφάνεια δρόμου). Οι πολύχρωμες κορδέλες από το γαϊτανάκι «παίζουν» με την επιγραφή του χρωματοπωλείου, ο μουσικός με το τρίγωνο συνομιλεί με το σκιασμένο πρόσωπο στο άνοιγμα της πόρτας και υπάρχουν και άλλες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Επιμέρους εικόνες και όμορφα στιγμιότυπα περιμένουν τον προσεκτικό θεατή να τα απολαύσει σε ένα τόσο πλούσιο φορητό έργο μικρών διαστάσεων. Παρά την έντονη ιταλική επίδραση, το έργο αποτυπώνει την παραδοσιακή κερκυραϊκή Πρωτομαγιά του 19ου αιώνα. Ο πίνακας αυτός είναι ένας πραγματικός θησαυρός ελληνικών λαογραφικών πληροφοριών για την αστικοποιημένη επτανησιακή κοινωνία. Εντυπωσίασε και στην εποχή του τους Ευρωπαίους, όταν ο Παχής συμμετείχε σε παγκόσμια έκθεση στο Παρίσι (1878).

Ο Χαράλαμπος Παχής ήταν Κερκυραίος ζωγράφος, που έζησε τον 19ο αιώνα. Σπούδασε στην Ακαδημία του Άγιου Λουκά στη Ρώμη. Ζωγράφιζε κυρίως προσωπογραφίες, τοπία και ηθογραφικές σκηνές. Από τα κυριότερα έργα του είναι ο «Απαγχονισμός του Πατριάρχου», το «Αρκάδι», η «Παναγία των ξένων», η «Προσωπογραφία του Καποδίστρια» και σε σχέδιο η «Κρίση του Σολομώντα». Στα έργα του είναι εμφανής η επίδραση της ιταλικής τέχνης, σε συνδυασμό με τη χρησιμοποίηση λαϊκών στοιχείων. Αργότερα επικρατούν οι παραδοσιακοί ιταλικοί τύποι στα έργα του, όπως στο «Αρκάδι» και στις προσωπογραφίες του. Στις ηθογραφίες* του όμως, όπως στην «Πρωτομαγιά», τα τοπικά λαϊκότροπα στοιχεία είναι πιο έντονα. Στο «Άσυλο τέχνης» στην Αθήνα έγινε έκθεση των έργων του το 1929. 

Τον πίνακα μπορείτε να θαυμάσετε στο Παράρτημα Κέρκυρας, Εθνικής Πινακοθήκης στην περιοχή Κάτω Κορακιάνας (Καστελίνο). 

Ώρες επίσκεψης: Δευτέρα  / Τετάρτη / Πέμπτη / Σάββατο / Κυριακή: 08.30 – 15.30 Παρασκευή: 10.00 – 14.00 και 18.00 – 21.00 ΤΡΙΤΗ: ΚΛΕΙΣΤΑ

Υλικό: ελαιογραφία σε μουσαμά
Έτος δημιουργίας: 1875-1880
Τόπος διατήρησης: Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα
Διαστάσεις: 61 ? 50 εκ.

Πληροφορίες από pi-schools.gr

Επιμέλεια άρθρου: Φαϊτά Ελίνα