Το πούλημα της Πανωραίας

Μαρία Στράνη-Ποττς,

Το πούλημα της Πανωραίας

σελ. 46, ISBN: 978-960-98226-0-2

Η Μαρία Στράνη-Ποττς, έχοντας ζήσει εξαιτίας των επαγγελματικών υποχρεώσεών της για αρκετό διάστημα εκτός Κερκύρας (και, ακόμα καλύτερα, εκτός Ελλάδος), είναι από τους ανθρώπους εκείνους που έχουν την ευτυχία να βλέπουν τον τόπο τους και με το μάτι του εξωτερικού παρατηρητή. Έτσι η ανησυχία της για την Κέρκυρα είναι εντονότερη και σαφώς διαφοροποιημένη από τα κατά καιρούς ευχολόγια διαφόρων όψιμα εμφανιζόμενων «ανησυχούντων». Το ίδιο αναμενόμενος είναι και ο τρόπος με τον οποίο η Μαρία Στράνη-Ποττς επέλεξε να επικοινωνήσει τις ανησυχίες της για αυτό που βιώνει καθημερινά: Το πούλημα της Πανωραίας είναι ένα λογοτέχνημα γεμάτο συμβολισμούς και αλληγορίες, του οποίου η ηρωίδα ταυτίζεται με την Κέρκυρα. Πάνω στην ταύτιση Κέρκυρας–Πανωραίας βασίζεται όλη η αφηγηματική πλοκή του βιβλίου στο οποίο παρελαύνουν στιγμές από την ιστορία του νησιού και, κυρίως, εκτίθεται η σύγχρονη κατάστασή του, η οποία καθόλου θετικά δεν προϊδεάζει για το μέλλον του.

Η πρώτη εντύπωση που δημιουργείται στον αναγνώστη του βιβλίου είναι αυτή της ειλικρινούς επικοινωνίας με την συγγραφέα. Από την πρώτη σελίδα γίνεται σαφές ότι η Μαρία Στράνη-Ποττς είναι ένας άνθρωπος που νοιάζεται ουσιαστικά για τον τόπο της, ξέρει το παρελθόν του, βιώνει το αγωνιώδες παρόν του και ανησυχεί για το μάλλον εφιαλτικό μέλλον του. Όλα αυτά η συγγραφέας θέλει να τα επικοινωνήσει άμεσα και ειλικρινά στον αναγνώστη της. Η κραυγή αγωνίας δεν μετουσιώνεται, ωστόσο, σε καταγγελτική διακήρυξη διανθισμένη με την ξύλινη γλώσσα της πολιτικής (άλλωστε κάτι τέτοιο θα ήταν καθόλα άσκοπο, μιας και τέτοιου είδους ρητορίες έχουν ταυτιστεί στην καθημερινότητά μας με την αναβλητικότητα και τις σπασμωδικές κινήσεις των εχόντων την «ευθύνη του τόπου»). Αντιθέτως, η Μαρία Στράνη Ποττς επιλέγει στην αφήγησή της τη λογοτεχνική τεχνική της αλληγορίας, η οποία δίνει στο ύφος και στην εξέλιξη του λογοτεχνήματός της έναν καταιγιστικό το ρυθμό με ξεχωριστή ευλυγισία και αμεσότητα, ποιότητες που δε σε αφήνουν να σταματήσεις την ανάγνωση.

Η Πανωραία (βλέπε Κέρκυρα) είναι ένα ξεχωριστό και όμορφο πλάσμα με λίγους ουσιαστικούς φίλους, αλλά με πάρα πολύ περισσότερους γνωστούς. Οι τελευταίοι έχοντας τις «αγαθότερες των προθέσεων» προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την Πανωραία προς όφελός τους, χωρίς όμως να κατανοούν ότι τραυματίζοντάν την καταστρέφουν, όχι μόνο την προαιώνια φυσική, πνευματική και πολιτισμική κληρονομιά της, αλλά και τους ίδιους.

Οι παραλληλίες είναι προφανείς και βιωμένες από όλους καθημερινά. Η συγγραφέας, όμως, είχε την παρρησία και το λογοτεχνικό τάλαντο να τοποθετήσει σε χαρτί όλα αυτά που όλοι όσοι ενδιαφερόμαστε για τον τόπο μας καθημερινά συναντάμε, βιώνουμε και αντιμετωπίζουμε και που, δυστυχώς, φοβόμαστε να παραδεχτούμε, να ανιχνεύσουμε και ενάντιά τους να αντιδράσουμε. Η Κέρκυρα της φυσικής ομορφιάς, του (αστικού και εξωαστικού) πολιτισμού, της μουσικής, των τεχνών, των πνευματικών ανθρώπων, της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, της άμεσης σύνδεσης με ό,τι προοδευτικότερο στον πολιτισμένο κόσμο έχει τραυματιστεί, κατά πολλούς, ανεπανόρθωτα και έχει πλέον βρεθεί σε ένα τέλμα. Η στροφή στον γρήγορο πλουτισμό, στην μαλθακότητα του υλικού κόσμου, στις σειρήνες της πανδαιμονολογούμενης παγκοσμιοποίησης, η επιλεκτική γνώση του παρελθόντος, καθώς και η άρνηση της πολιτισμικής και κοινωνικής ιδιοπροσωπίας της ακόμα και από ανθρώπους της νεότερης γενιάς αποτελούν δεδομένα που αγγίζουν (αν όχι, ξεπερνούν) τα όρια της εγκληματικής πράξης. Υπαίτιοι οι πολιτικοί και οικονομικοί «φίλοι» της Πανωραίας, καθώς και οι ίδιοι η κάτοικοί της. Όλοι οι παραπάνω αποτελούν την πολλοστή απόδειξη της ρήσης, ότι ο δρόμος για την Κόλαση είναι στρωμένος με αγαθές προθέσεις.

Έτσι, η Πανωραία παλεύει σήμερα μόνη της έχοντας στο πλευρό της ελάχιστους πραγματικούς συμπαραστάτες, όπως τον Καλοσυνάτο (τον οποίο αφήνουμε να ταυτίσει ο ενεργός αναγνώστης) και τη Θάλασσα. Η Μαρία Στράνη-Ποττς γίνεται ο λογοτεχνικός κήρυκας ενός καλέσματος για να συναριθμηθούμε και άλλοι στους υποστηρικτές αυτούς της Πανωραίας, οι οποία έχει πλέον φτάσει στα όριά της πολιορκούμενη, όχι από Οθωμανούς, Ανδηγαυούς ή άλλους, αλλά από τον μεγαλύτερο κίνδυνο όλων, τα ίδια τα αλλοτριωμένα παιδιά της. Πρόκειται πραγματικά για ένα λογοτέχνημα-ράπισμα και ταυτόχρονα μια αφοπλιστική περιγραφή του χώρου που ζούμε, ποιότητες που δίνουν στο βιβλίο τον χαρακτήρα μανιφέστου, το οποίο μπορεί να συνοψιστεί στο «τέρμα τα λόγια, ώρα για δράση».