Επαγγελματική εξουθένωση: μύθος ή πραγματικότητα;

Επαγγελματική εξουθένωση: μύθος ή πραγματικότητα;

     Η Επαγγελματική Εξουθένωση ή αλλιώς Burnout, είναι μια κατάσταση συναισθηματικής, ψυχικής και σωματικής εξάντλησης που προκαλείται από  υπερβολικό και παρατεταμένο άγχος, κυρίως σε θέματα που αφορούν στο εργασιακό περιβάλλον. Εμφανίζεται κυρίως, όταν νιώθουμε αδυναμία να διεκδικήσουμε πράγματα στον εργασιακό χώρο. Καθώς η πίεση συνεχίζει, μειώνονται τα κίνητρα και είναι πιθανόν να χαθεί το ενδιαφέρον μας για την ίδια τη δουλειά, με αποτέλεσμα να μη μπορούμε να ανταποκριθούμε στο ρόλο μας. Η επαγγελματική εξουθένωση μειώνει την παραγωγικότητα και την ενέργειά μας, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι είμαστε αβοήθητοι, αδύναμοι, χωρίς ελπίδα για κάποια αλλαγή, και ανίκανοι να δώσουμε κάτι περισσότερο.

Μπορεί κάποιος από εμάς να ακολουθεί το “μονοπάτι” της επαγγελματικής εξουθένωσης εάν:

• Κάθε μέρα στη δουλειά…. είναι μια άσχημη μέρα
• Η εργασία φαντάζει σαν… χάσιμο χρόνου
• Υπάρχει το αίσθημα της εξάντλησης όλη την ημέρα
• Νιώθουμε ότι οποιαδήποτε δική μας παρέμβαση δεν έχει κανένα αποτέλεσμα και ότι δεν αναγνωρίζεται από κανέναν
• Οι αρνητικές επιπτώσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης επηρεάζουν και άλλους τομείς της οικογενειακής ή της επαγγελματικής μας ζωής
• Το έντονο άγχος για την εργασία, μας δημιουργεί έντονα συμπτώματα και στο σώμα
•  

     Θα ήταν πολύ σημαντικό να διαχωρίσουμε όμως το έντονο άγχος από την επαγγελματική εξουθένωση. Μπορεί η επαγγελματική εξουθένωση να προκαλείται από συνεχόμενο άγχος στον εργασιακό χώρο, όμως διαφέρει από το έντονο άγχος που μπορεί να βιώνει κάποιος. Το έντονο άγχος σε γενικές γραμμές, και δεν μιλάμε για το φυσιολογικό-δημιουργικό άγχος που βιώνουμε όλοι, δημιουργεί έντονη πίεση και σωματικά ή ψυχολογικά συμπτώματα. Δίνει την αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε κίνδυνο και ότι δε μπορούμε να προστατέψουμε τον εαυτό μας. Η επαγγελματική εξουθένωση από την άλλη πλευρά δημιουργεί και άλλες πιο βαθιές σκέψεις και συναισθήματα. Περιλαμβάνει επιπλέον το αίσθημα ότι υπάρχει ένα κενό, ότι δεν υπάρχει κίνητρο για την εργασία και ότι δεν υπάρχει κάποιο όφελος από αυτήν. Οι άνθρωποι που αγχώνονται, αισθάνονται ότι δεν γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσουν το άγχος τους, ενώ οι άνθρωποι που έρχονται αντιμέτωποι με την επαγγελματική εξουθένωση δεν αναγνωρίζουν καμία ελπίδα αλλαγής ή έστω διάθεση να μάθουν εάν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσουν τη ματαίωση που βιώνουν.

     Σε ποιούς παράγοντες μπορεί να οφείλεται η δημιουργία επαγγελματικής εξουθένωσης;

Σε πολλές περιπτώσεις, η επαγγελματική εξουθένωση πηγάζει από τον εργασιακό χώρο. Παρόλα αυτά ,όποιος αισθάνεται καταπονημένος και υποτιμημένος γενικότερα σε κάποιον τομέα της ζωής του, βρίσκεται σε “κίνδυνο” επαγγελματικής εξουθένωσης. Μάλλον, ο συνδυασμός έντονων δυσκολιών στον εργασιακό χώρο αλλά και σε άλλους τομείς της ζωής μας, που δεν αντιμετωπίζονται κατά κάποιον τρόπο, μας κάνει ευάλωτους. Ειδικά στις μέρες μας, με τις οικονομικές δυσκολίες που έχουν προκύψει, υπάρχουν αρκετοί που βιώνουν έντονη ματαίωση και έλλειψη κινήτρων στο περιβάλλον της εργασίας τους, νιώθουν ευάλωτοι να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις των εργοδοτών τους , χάνουν το ενδιαφέρον τους και την ελπίδα ότι θα υπάρξει αλλαγή, δηλαδή όλα αυτά που ευνοούν στη δημιουργία επαγγελματικής εξουθένωσης.

     Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης;

Σωματικά συμπτώματα:

• Αίσθημα κόπωσης
• Συχνές ασθένειες
• Συχνοί πονοκέφαλοι πόνοι στην πλάτη, μυαλγίες
• Δυσκολίες στον ύπνο

Συναισθηματικά συμπτώματα:

• Αίσθημα αποτυχίας
• Αίσθημα αδυναμίας
• Έλλειψη κινήτρων
• Μειωμένη ικανοποίηση

Συμπεριφορά:

• Αδυναμία ανάληψης ευθυνών
• Απομόνωση
• Αναβλητικότητα
• Χρήση ουσιών
• Αναποτελεσματικότητα

     Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να επουλωθεί. Μπορούμε να επανακτήσουμε την ισορροπία μας, επαναξιολογώντας τις προτεραιότητές μας, δίνοντας στον εαυτό μας προσωπικό χώρο και χρόνο και ζητώντας υποστήριξη εντός και εκτός εργασίας. Ερευνητικά, έχει αποδεχθεί ότι το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης αντιμετωπίζεται επαρκώς, ακολουθώντας τα “3 Α”:

-Αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα, μέσα από την παρατήρηση των αλλαγών που μπορεί να έχει η συμπεριφορά ή η διάθεσή μας,

-Αντιμετωπίζοντας το άγχος, μαθαίνοντας τρόπους διαχείρισής του και τέλος μέσα από τη δημιουργία

-Ανθεκτικότητας, δηλαδή τη δημιουργία της προσωπικής μας «ασπίδας προστασίας» από το άγχος, με στόχο τη διαφύλαξη της σωματικής και της ψυχικής μας υγείας.

Άντζελα Π. Νικήτα

Κλινικός Ψυχολόγος-Ψυχολόγος της Υγείας    

Μητροπολίτου Μεθοδίου 3 Κέρκυρα 49100 

                                             τηλ. 2661042725, κιν.6944616712

                                            Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

                                          www.angelanikita.gr