εκ των οποίων η ΧΟΡΩΔΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ με 100 και πλέον χορωδούς της που θα αποτελούν την Ανδρική, Παιδική και Νεανική Χορωδία &
η Δημοτική Χορωδία Κέρκυρας San Giacomo και η Δημοτική Χορωδία Κέρκυρας ΔΗΜΟΔΟΚΟΣ από την Κέρκυρα.
Εντυπωσιακός αριθμός καλλιτεχνών στη σκηνή του Ηρωδείου για τα 150 χρόνια από την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Η πολιτική συναντά την ιστορία μέσα από άγνωστα έργα κορυφαίων συνθετών
"Η πρώτη ελευθέρα Βουλή των αντιπροσώπων της Επτανήσου διακηρύττει ότι η ομόθυμος και αμετάτρεπτος θέληση του επτανησιακού λαού είναι η ανάκτηση της ανεξαρτησίας του και η Ενωσή του με το λοιπόν Εθνος του, την απελευθερωμένη Ελλάδα».
Εκατόν πενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν εφέτος από αυτόν τον πανηγυρικά αρθρωμένο λόγο. Στο πλαίσιο αυτό και με σκοπό να τιμηθεί η επέτειος της ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα στις 21 Μαΐου 1864, τα Επτανησιακά Πολιτιστικά Σωματεία Αττικής και το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου διοργανώνουν μια φιλόδοξη εκδήλωση όπου η πολιτική συναντά την Ιστορία με «όχημα» άγνωστα στο σύγχρονο κοινό έργα κορυφαίων συνθετών της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής. Πρόκειται για μια βραδιά εντυπωσιακή και από πλευράς αριθμών, αφού στη σκηνή του Ηρωδείου θα βρεθούν από κοινού ένα σύνολο χορωδιών από τα Ιόνια Νησιά και την Αθήνα, επτανήσιοι λυρικοί καλλιτέχνες, ηθοποιοί, χορευτές, καθώς και η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων.
Ο τίτλος της εκδήλωσης είναι εμπνευσμένος από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Διονυσίου Σολωμού: «Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!». Ποια είναι όμως η φιλοσοφία της οργάνωσής της; «Οταν τα Επτανησιακά Πολιτιστικά Σωματεία Αττικής με φώναξαν να συζητήσουμε την προοπτική οργάνωσης μιας εκδήλωσης για τα 150 χρόνια από την Ενωση με την Ελλάδα, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν ένα πανιόνιο κοντσέρτο όπου θα συμμετείχαν όλα τα νησιά» λέει ο ζακύνθιος μαέστρος και συνθέτης Ιάκωβος Κονιτόπουλος, ο οποίος έχει την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης της εκδήλωσης.«Αμέσως μου ήρθε στον νου ο "Υμνος εις την Ελευθερίαν" στην ενορχήστρωση του Αλκη Μπαλτά: μια ευκαιρία να συγκεντρωθούν χορωδίες και σολίστ απ' όλα τα νησιά προκειμένου να ερμηνεύσουν ένα έργο το οποίο δεν ακούγεται συχνά. Παράλληλα παρέχει και τη δυνατότητα να τιμηθούν οι δύο σπουδαίες προσωπικότητες του νεοελληνικού πολιτισμού: ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός και ο ιδρυτής της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος...».
Μάντζαρος και... ηχοζωγραφική
Μέσα από αυτό το πρίσμα, ο «Υμνος εις την Ελευθερίαν» αποτελεί κορυφαία στιγμή της βραδιάς προσφέροντας την ευκαιρία στο κοινό να έλθει σε επαφή με τα πρώτα εθνικά μουσικά χαρακτηριστικά της Σχολής, καθώς για πρώτη φορά στο έργο αυτό ο Μάντζαρος χρησιμοποιεί εμφανώς ρυθμούς οι οποίοι ανάγονται στη δημοτική μουσική μας παράδοση, γεφυρώνοντας τη μουσική της Επτανήσου με αυτήν του κυρίως ελληνικού κορμού.
Εν προκειμένω παρουσιάζεται η πρώτη γραφή του 1828, ενώ ο κερκυραίος συνθέτης εργάστηκε αρκετές φορές επάνω στο ποίημα του Σολωμού. Θα αποδοθεί από 500 χορωδούς (οκτώ χορωδίες από τα Επτάνησα και τέσσερις από την Αθήνα), έξι λυρικούς τραγουδιστές, επτά χορευτές από το χοροθέατρο «Ηρος Αγγελος» του ΔΗΠΕΘΕ Κερκύρας (χορογραφίαΠέτρος Γάλλιας) και τρεις ηθοποιούς.
Η ενορχήστρωση και η χορωδιακή επεξεργασία του «Υμνου εις την Ελευθερίαν» έγινε το 1999, έπειτα από παραγγελία του Κέντρου Χορωδιακής Πράξης (Κεφαλλονιά), και το αρχικό κείμενο επάνω στο οποίο εργάστηκε ο συνθέτης και αρχιμουσικός Αλκης Μπαλτάς ήταν η έκδοση του 1873, των εν Αγγλία ομογενών. «Στην ενορχηστρωτική μου εργασία» σημειώνει ο τελευταίος «πολύτιμος βοηθός υπήρξε ο στίχος του Δ. Σολωμού. Μέσα από τους συνδυασμούς των ηχοχρωμάτων της ορχήστρας και με διάφορες χαρακτηριστικές τεχνικές των οργάνων (όπως τρέμολο, πιτσικάτο κ.τ.λ.) έγινε μια συνειδητή προσπάθεια ηχοζωγραφικής, μέσα από την ενορχήστρωση, του μνημειώδους αυτού ποιήματος, με την προσοχή όμως πάντοτε στραμμένη στο να αποφευχθούν φτηνά ρεαλιστικές μουσικές αναπαραστάσεις. Οι θρησκευτικές και οι πολεμικές περιγραφές, το βουητό της θάλασσας, το ατένισμα προς τ' άστρα των πολεμιστών την ώρα που αφήνουν την τελευταία τους πνοή, καθώς και πολλές άλλες εικόνες και νοήματα του έργου, μου παραστάθηκαν ως ενορχηστρωτική πηγή έμπνευσης».
Στο πρώτο μέρος της βραδιάς ωστόσο θα παρουσιαστούν αποσπάσματα από τρία άγνωστα έργα: η εισαγωγή από την όπερα «Maria Antonietta» του Ζακύνθιου Παύλου Καρρέρ(η)(1829-1896), το ιντερμέτζο από την τρίτη πράξη της όπερας «Φρόσω» του κεφαλλονίτη και πρωτεργάτη του ελληνικού μελοδράματος Διονυσίου Λαυράγκα (1860-1941) και, τέλος, η τρίτη σκηνή από την τρίτη πράξη της όπερας «Storia d' Amore» του Κερκυραίου Σπύρου Σαμάρα (1861-1917) που παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη.
Η Μαρία Αντουανέτα και ο Ναπολέων
Ο Καρρέρ συνέθεσε την όπερα «Maria Antonietta» το διάστημα 1873-1874 σε λιμπρέτο του συμπατριώτη του ποιητή Γεωργίου Ρώμα. Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στο θέατρο «Φώσκολος» της Ζακύνθου στις 28 Ιανουαρίου 1887. «Εκτοτε η όπερα παρέμεινε στην αφάνεια και μόνο πρόσφατα, τη δεκαετία του 1990, έγινε μια πρώτη παρουσίαση της εισαγωγής, από τον αρχιμουσικό Βύρωνα Φιδετζή» εξηγεί ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος.
Ο ίδιος πληροφορεί ότι ο εν λόγω τίτλος αποτελεί ιστορικά την πρώτη όπερα με θέμα τη Γαλλική Επανάσταση. Πρωταγωνιστές είναι το βασιλικό ζεύγος Λουδοβίκου ΙΣτ' - Μαρίας Αντουανέτας, με τους Δαντόν, Ροβεσπιέρο και Μαρά να ανεβαίνουν επίσης στη σκηνή. Μια πρωτότυπη και τολμηρή για την εποχή που γράφτηκε η όπερα σκηνή διαδραματίζεται στο τέλος της τέταρτης πράξης, όπου στην πλατεία της Επανάστασης οδηγείται η Μαρία Αντουανέτα μπροστά στο ικρίωμα και θανατώνεται...
Παρ' όλο που ο Σπυρίδων-Φιλίσκος Σαμάρας, ο διασημότερος έλληνας συνθέτης στην εποχή του, είναι γνωστός στον περισσότερο κόσμο από τον «Ολυμπιακό Υμνο», έχει συνθέσει και 14 όπερες. Ανάμεσά τους η «Storia d' amore» που παρουσιάστηκε το 1903, άλλαξε τίτλο σε «La biondinetta» («H Ξανθούλα») το 1905 και μεταφράστηκε σε τέσσερις γλώσσες (ιταλικά, γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά). Το απόσπασμα που παρουσιάζεται στην εκδήλωση του Ηρωδείου, εξηγεί και πάλι ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος, αφορά έναν νέο, τον L' Anziano, ο οποίος επιστρέφει στον τόπο του από τη Βερόνα όπου είχε πάει για το Πάσχα. Τότε πολιόρκησε και κατέλαβε την πόλη ο Ναπολέων, κατασφάζοντας τους άμαχους πολίτες την ημέρα της γιορτής. Το γεγονός αυτό, που έμεινε στην ιστορία ως «η σφαγή της Βερόνας», περιγράφει ο ήρωας της όπερας - ο οποίος κατόρθωσε να γλιτώσει - στον φίλο του Sior Curato και στους συμπολίτες του, οι οποίοι τρέχουν να τον ακούσουν.
«Το έργο αυτό ήταν χαμένο, αλλά το βρήκε σε παλαιοπωλείο του Μονάχου ο αρχιμουσικός Βύρων Φιδετζής, ο οποίος μας παραχώρησε και τη σκηνή που παρουσιάζουμε» λέει στη συνέχεια ο κ. Κονιτόπουλος. «Με τη διαφορά» συμπληρώνει «ότι το απόσπασμα αυτό παρουσιάζεται στα ιταλικά. Την ιταλική έκδοση είχε στο αρχείο του ο μουσικοκριτικός και συνθέτης Γιώργος Λεωτσάκος και μας την παραχώρησε. Τους ευχαριστώ και τους δύο...».
πότε & πού:
Η εκδήλωση με τίτλο «Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!» παρουσιάζεται στις 4/7 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Σκηνοθεσία: Τώνης Λυκουρέσης
Πηγή: http://www.tovima.gr/
