Το στρες κι εμείς....

Η λέξη στρες έχει γίνει μια καθημερινή πραγματικότητα στη ζωή μας. Όλοι, λιγότερο ή περισσότερο, έχουμε νιώσει τα συμπτώματα του στρες που προκύπτουν από τις απαιτήσεις της ζωής μας. Σε μικρές δόσεις το στρες μπορεί να λειτουργήσει θετικά, π.χ. σε περιπτώσεις όπου χρειάζεται να αποδώσουμε υπό πιεστικές συνθήκες,  και μας βοηθάει να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι και γεμάτοι ενέργεια. Παρόλα αυτά, όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται μόνιμα σε κατάσταση έντονου στρες, τότε αυτό μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στη ψυχική υγεία καθώς και στη σωματική.

Το στρες είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού όταν βρεθεί σε μία κατάσταση που θεωρεί ότι τον θέτει σε κίνδυνο, είτε αυτός ο κίνδυνος είναι υπαρκτός ή φανταστικός. Βραχυπρόθεσμη έκθεση σε στρεσογόνες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας όπως υπέρταση και αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, αυξάνεται ο κίνδυνος για καρδιακό επεισόδιο, συμβάλλει στα προβλήματα γονιμότητας και επιταχύνει την γήρανση. Επίσης, μια μακρά περίοδο στρες είναι ικανή να οδηγήσει σε κατάθλιψη και σε αγχώδεις διαταραχές.

Πώς εντοπίζουμε το στρες

Τα συμπτώματα του βραχύχρονου έντονου στρες ποικίλουν και καλύπτουν το σώμα, το πνεύμα και τη συμπεριφορά. Πιο συγκεκριμένα προβλήματα παρουσιάζονται σε γνωστικό επίπεδο όπου  υπάρχουν προβλήματα στην μνήμη, δυσκολία συγκέντρωσης σε εργασίες, έμμονες σκέψεις σε οτιδήποτε αρνητικό και συνεχής ανησυχία. Επίσης το στρες επηρεάζει την διάθεση και το συναίσθημα με συμπτώματα όπως έντονη μελαγχολία, κατάθλιψη. Κάποιος μπορεί να είναι πιο ευέξαπτος και να είναι ανίκανος να ηρεμήσει καθώς και να έχει την αίσθηση της απομόνωσης και της μοναξιάς.

Σε σωματικό επίπεδο το στρες μεταφράζεται σε γαστρεντερικά προβλήματα, ζαλάδες, πόνους στο στήθος, ταχυκαρδία, δερματοπάθειες καθώς και σε μείωση του σεξουαλικού ενδιαφέροντος. Τέλος, σε ό,τι αφορά την συμπεριφορά, το στρες επηρεάζει τον ύπνο, την διατροφή, αυξάνει τις πιθανότητες χρήσης ουσιών, όπως το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, με σκοπό κάποιος να χαλαρώσει, αυξάνει τις νευρικές συνήθειες όπως το δάγκωμα των νυχιών, καθώς επίσης εμφανίζεται και μια αναβλητικότητα στην αποπεράτωση των υποχρεώσεων. Παρόλα αυτά ο καθένας από εμάς έχει τον δικό του τρόπο να βιώνει τα συμπτώματα του έντονου στρες. Τα προαναφερθέντα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε άλλα ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα. Καλό θα ήταν, όταν νιώσετε κάποιο από αυτά, να έρθετε σε επαφή με τον γιατρό σας, για να διαγνώσει εάν τα συμπτώματα σας οφείλονται σε κάποιο οργανικό πρόβλημα ή οφείλονται στο στρες.

Οι πιέσεις και οι καταστάσεις της ζωής μας που προκαλούν στρες ονομάζονται στρεσογόνοι ή αγχογόνοι παράγοντες. Όταν σκεφτόμαστε αυτούς τους παράγοντες συνήθως τους έχουμε στο μυαλό μας με αρνητικό πρόσημο. Όμως υπάρχουν και γεγονότα, όπως όταν κάποιος παντρεύεται ή όταν ετοιμάζεται να ξεκινήσει το πανεπιστήμιο, που θεωρούνται ως θετικά αγχογόνα γεγονότα. Ακόμα κι έτσι, οτιδήποτε προσθέτει πίεση ή μας οδηγεί σε μία αλλαγή στη ζωή μας θεωρείται ως στρεσογόνος παράγοντας. Όπως ένα γεγονός μπορεί να προκαλέσει στρες σε ένα άτομο, μπορεί σε ένα άλλο να μην έχει καμμία επίδραση. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι γιατί, εν μέρει, αυτό που μας προκαλεί στρες οφείλεται στο τρόπο που αντιλαμβάνομαστε το γεγονός, π.χ για κάποιον που απολαμβάνει την δουλειά του και του ζητηθεί να μείνει παραπάνω ώρες στη δουλειά δεν θα είναι το ίδιο στρεσογόνο με κάποιο άλλο άτομο που θα του ζητηθεί το ίδιο αλλά δεν απολαμβάνει την δουλειά του στον ίδιο βαθμό.

Η βοήθεια

Η Γνωστική-Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ) είναι ανάμεσα στους πιο αποτελεσματικούς τρόπους καταπολέμησης και μείωσης του στρες. Η ΓΣΨ

για την διαχείριση του στρες βασίζεται στην θεωρεία ότι τα γεγονότα δεν προκαλούν στρες αλλά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το κάθε γεγονός οδηγεί στην αύξηση του. Αυτό μας οδηγεί στο να κατανοούμε ένα γεγονός ή μία κατάσταση με ένα συγκεκριμένο τρόπο, που με την σειρά του επηρεάζει και την συμπεριφορά μας. Η ΓΣΨ ασχολείται με τις πεποιθήσεις μας και τις εικασίες που κάνουμε για ό,τι συμβαίνει γύρω μας αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζονται οι αντιδράσεις μας σε στρεσογόνα γεγονότα.  

Τι να περιμένετε σε μια ΓΣΨ θεραπεία.

Κατά την διάρκεια της θεραπείας, που μπορεί να διαρκέσει εώς και τρεις μήνες με τακτικές εβδομαδιαίες συνεδρίες, ο θεραπευτής θα προσπαθήσει μέσω ερωτήσεων να διακρίνει τι προκαλεί το στρες. Στη συνέχεια προσπαθεί να κατανοήσει τις αρνητικές αντιλήψεις-ιδέες, εικασίες και πεποιθήσεις που προκαλούν το στρες. Οι υπόλοιπες συνεδρίες θα ειναι αφιερωμένες στην απελευθέρωση του ατόμου απο τις ψυχολογικές συνέπειες του στρες. Επίσης η θεραπεία επικεντρώνεται στο να βοηθήσει τον ασθενή να κατανοήσει ότι υπάρχει και η θετική πλευρά πάντα των πραγμάτων. Μόλις ο ασθενής κατανοήσει πλήρως τους στρεσογόνους παράγοντες, τις αρνητικές πεποιηθήσεις και τα αρνητικά συναισθήματα, η τροποποίηση καθημερινών συμπεριφορών καθώς και η διαμόρφωση των ψυχολογικών διαδικασιών μπορεί να ξεκίνησει.

5 πράγματα που μπορείτε να κάνετε εσείς για τον εαυτό σας

Άσκηση

Σωστή διατροφή

Σταθερός ύπνος

Επικοινωνήστε με φίλους

Ασκήσεις χαλάρωσης

Χρήστος Τσαρακτσίδης, Ψυχολόγος

                   BSc University of Plymouth

                            MSc University of Portsmouth

                            MSc University of Teeside

                            Τηλ: 6939019565