Η έκθεση ΑΠΟΠΛΟΥΣ,Οι Αόρατες ΠΟλεις και οι Πόλεις Λιμάνια του ΙoνίΟΥ: οι εικαστικές +Ομιλίες Ελλήνων Λογοτεχνών με τον Calvino, διοργανώνεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τη Γενική Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού, στο πλαίσιο της δράσης “Park of literary travels in Greece and Magna Graecia” με το ακρώνυμο POLYSEMI, του Επιχειρησιακού Προγράμματος “INTERREG V–A Greece Italy 2014–2020”. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στις Αλευραποθήκες στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας. Τα εγκαίνια της θα πραγματοποιηθούν στις 21 Ιουνίου στις 21:00 και η διάρκειά της θα είναι έως 7 Ιουλίου 2019

Επιμέλεια –σχεδιασμός, υλοποίηση, επιστημονική τεκμηρίωση: Δρ. Ευφροσύνη Τσακίρη Αρχιτέκτονας Μηχανικός, μέλος του εργαστηρίου Πολεοδομικής Σύνθεσης, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ

Υπεύθυνη συντονισμού και οργάνωσης για το ΥΠΠΟΑ: Άννα Καλαφατάκη, Προϊσταμένη Τμήματος Θεάτρου και Χορού).

Στην τοιχογραφία της Νηοπομπής (ή Ζωοφόρος του Στόλου), την αρχαιότερη γνωστή αναπαράσταση λιμανιού που βρέθηκε στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου στην Σαντορίνη, το ανατολικό τμήμα φέρει τον τίτλο ‘Απόπλους’. Η έκθεση εστιάζει στην εξερεύνηση της πολύσημης αυτής έννοιας, σκηνοθετώντας ένα πολυεπίπεδο περιβάλλον που παραπέμπει σε πρώτη ανάγνωση στο λιμάνι ως ενδιάμεσο χώρο, όριο και κατώφλι για την πόλη και τη θάλασσα. Σε δεύτερη ανάγνωση, λιμάνι, πόλη και θάλασσα αποτελούν τα σύμβολα της δράσης, του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου και του ταξιδιού της ζωής. Η πολυσύνθετη δομή της έκθεση προτείνει αδρά σημασιολογικά πλαίσια, τα οποία ο επισκέπτης καλείται να συγκεκριμενοποιήσει κατά το βίωμα της περιπλάνησής του.

Σημαντική έμπνευση για το σχεδιασμό της έκθεσης υπήρξε το έργο του Ιταλού λογοτέχνη ItaloCalvino Αόρατες Πόλεις, που αποτελεί υποδειγματική παρουσίαση της πολυεπίπεδης φύσης της πόλης–λιμανιού, καθώς συνδέει σε ένα κοινό αφήγημα ποικίλες περιγραφές πόλεων που συνιστούν συνάμα και τις πολλαπλές όψεις μιας και μόνο πόλης, της Βενετίας. Επιπλέον μέσα από τους διαλόγους και τις περιγραφές των πόλεων στο έργο διαφαίνονται ποικίλες άλλες δυναμικές αλληλεπίδρασης, όπως η συνομιλία δύο πολιτισμών, του Ελληνικού και του Ιταλικού, ή αυτή του λόγου και της εικόνας. Οι Αόρατες Πόλεις είναι φανταστικές. Μέσω της έκθεσης καλούνται να συνομιλήσουν με τις ‘ορατές’ πραγματικές πόλεις του Ιονίου Πελάγους, όπως αυτές περιγράφονται στο έργο Ελλήνων λογοτεχνών του Ιονίου, όπως ο Ανδρέας Κάλβος, ο Διονύσιος Σολωμός, ο Κώστας Καρυωτάκης, ο Λευκάδιος Χερν, ο Άγγελος Σικελιανός, η Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου, η Μαρία Πολυδούρη, ή με πόλεις της Κάτω Ιταλίας, μέσω της αντίστοιχης ελληνόφωνης μουσικής παράδοσης των ‘Grico’.

Ο σχεδιασμός της έκθεσης Απόπλους εμπνέεται ακόμη από τον πολιτιστικά σημαντικό χώρο φιλοξενίας της, τις Αλευραποθήκες στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας και στοχεύει στην δημιουργία ενός ατμοσφαιρικού οπτικοακουστικού περιβάλλοντος, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη αισθητική τους που συνδυάζει ποικίλες ποιότητες και υλικά, όπως η αρχιτεκτονική της πέτρας, η πατίνα του χρόνου, η θέση τους σε τάφρο. Οι στεγασμένοι και υπαίθριοι χώροι των Αλευραποθηκών καλούνται να αποτελέσουν φορείς εννοιών, πρωταγωνιστές που ενσαρκώνουν ρόλους και υλοποιούν το αφηγηματικό πλαίσιο του Απόπλου. Η αντίληψη της πόλης–λιμανιού θα σχηματίζεται μέσα από συνομιλίες, αντιπαραθέσεις, αλληλεπιδράσεις εικόνων και ήχων. Ο επισκέπτης της έκθεσης θα περιπλανιέται στο χώρο και θα επανασυνθέτει θραύσματα σχηματίζοντας πολλαπλές και ρέουσες εκδοχές του Απόπλου από τη συνύφανση δράσεων, βιωμάτων, αφηγήσεων.

Στην έκθεση συμμετέχουν περισσότεροι από 80 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό με έργα σύγχρονης τέχνης, ατομικά και ομαδικά, που περιλαμβάνουν ζωγραφικούς πίνακες, φωτογραφίες, χαρακτικά, οξυγραφίες, γλυπτά, sitespecificεγκαταστάσεις, ηχοτοπία, αφηγήσεις λογοτεχνικών αποσπασμάτων, videoprojections, κ.ο.κ. Στην προσπάθεια να συνομιλήσουν η επιστήμη, η έρευνα και ο πειραματισμός με ήδη καταξιωμένες μορφές και είδη τέχνης, στην έκθεση συμμετέχουν με έργα τους τόσο καταξιωμένοι, όσο και νέοι καλλιτέχνες, (φοιτητές και απόφοιτοι σχολών εικαστικής κατεύθυνσης).

Η έκθεση υποστηρίζεται επιστημονικά από το Εργαστήριο Πολεοδομικής Σύνθεσης της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ. Στην επιστημονική τεκμηρίωση των έργων των νέων δημιουργών συμβάλλουν ακαδημαϊκοί και καλλιτέχνες από: τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης, το Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής ΠαΔΑ, το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και το Ινστιτούτο Σύρου.

The Exhibition APOPLUS, Invisible Cities and Greek City Ports of the Ionian: visual art dialogues between Greek litterateurs and Calvino, is organized by the Hellenic Ministry of Culture and Sport, General Directorate of Contemporary Culture, in the framework of the action "Park of literary travels in Greece and Magna Graecia”, with the acronym POLYSEMI of the "INTERREG V-A Greece Italy Programme 2014-2020". The exhibition will be hosted at Alevrapothikes building in the Old Fortress of Corfu. The exhibition will be inaugurated on June 21 and will run until 7 July 2019.

Curating: design, implementation, scientific documentation, Dr. Efrossyni Tsakiri Architect, member of the Laboratory of Urban Design, School of Architecture NTUA

Project organizer and coordinator for the HMCS, Anna Kalafataki, Director of Department “Theater and Dance”).[2]

In the Flotilla fresco, the oldest known representation of a port found in the Akrotiri excavation in Santorini, the eastern part is called “Apoplus” (sailing). The exhibition focuses on the exploration of this polysemic concept, creating a multifarious environment that refer to the port as an intermediate space, a threshold between the city and the sea. Metaphorically, port, city and sea will become the symbols for action, the inner world of man and the journey of life. The complex structure of the exhibition creates semantic frameworks, which the visitor is called upon to desymbolize in the experience of his wandering.

An important inspiration for the design of the exhibition was the text Invisible Cities of the Italian litterateur Italo Calvino, an exemplary presentation of the multifarious nature of the city-port. The text brings in a common narrative a variety of city descriptions that eventually appear to form the multiple facades of one and single city, Venice. In addition, through the dialogues and descriptions of the cities in the text, one can discover various other dynamic interactions, such as the dialogue between two cultures, let’s say Greek and Italian, or the interaction of text and image. The Invisible Cities are fantastic. Through the exhibition they are invited to interact with the 'visible', real cities of the Ionian Sea as described in the work of Greek Ionian litterateurs, such as Andreas Kalvos, Dionysios Solomos, Kostas Karyotakis, Lefcadio Hearn, Aggelos Sikelianos, Elisavet Moutzan Martinengou, Maria Polydouri, as well as with cities of Magna Grecia in Italy, through the corresponding ‘Griko’ musical tradition.

The design of the exhibition is inspired by Alevrapothikes, a building of cultural importance in the Old Fortress of Corfu, and aims to create thereby an atmospheric audiovisual environment, highlighting its unique aesthetic quality that combines elements, such as the stone architecture, the patina of time, the location in the trench. Alevrapothikes spaces, both indoor and outdoor, will be carriers of meanings, protagonists that embody roles and implement the narrative context of Apoplus. The perception of city–port will be formed through the interaction of images and sounds. The visitor of the exhibition will wander around and re-create fragments, forming multiple and flowing versions of Apoplus from the intertwinement of actions, experiences, narratives.

More than 80 artists from Greece and abroad, individually and in groups, participate in the exhibition with works of contemporary art, that include paintings, photographs, engravings, sculptures, site specific installations, soundscapes, video projections, and so on. In the attempt to combine science, research and experimentation with well-established forms of art, the exhibition will host both prominent and young artists (students and graduates of visual art schools).

The exhibition has the scientific support of the Urban Design Laboratory of the School of Architecture, NTUA. In the scientific documentation of group installations contributes also a group of artists and academics, coming from institutions such as the School of Architecture NTUA, the Ionian University, the School of Architecture TUC, the Department of Interior Architecture UniWA, the Hellenic Open University and the Syros Institute.