Η έρευνα του Ολλανδού σπηλαιολόγου Rene van Vliet για τα σπήλαια της Κέρκυρας

Εμφανίσεις:

Ημ / νία: 03.06.19

Ο Ολλανδός σπηλαιολόγος Rene van Vliet κάνει έρευνα για τα σπήλαια της Κέρκυρας. Τον Μάιο τελείωσε τη σπηλαιολογική αποστολή του στο νησί των Φαιάκων.

Ο Rene van Vliet μας διηγήθηκε για την πρόσφατη σπηλαιολογική αποστολή του στην Κέρκυρα ότι: «Αυτή η σπηλαιολογική αποστολή απαίτησε πολλή προετοιμασία. Τους τελευταίους οχτώ μήνες μελέτησα διάφορα παλιά ελληνικά βιβλία και ένα επιστημονικό άρθρο μιας προηγούμενης σπηλαιολογικής έρευνας στην Κέρκυρα που χρονολογείται στο 1957. Ύστερα από αίτημα, πήρα από τα Αρχεία της Κέρκυρας κάποιους παλιούς χάρτες και τις λεζάντες τους. Οι χάρτες του 18ου αιώνα περιέχουν σημάνσεις των σπηλαίων και συχνά το όνομα ενός σπηλαίου. Μαζί με τον δασολόγο και ερευνητή Γιάννη Γαστεράτο και τον ερευνητή Γιώργο Πουλή προσπαθήσαμε να τοποθετήσουμε αυτούς τους χάρτες πάνω στην σημερινή τοπογραφική κατάσταση.

Το πιο σημαντικό μέρος της έρευνάς μου ήταν οι συνομιλίες με τους ντόπιους. Ιδιαίτερα η παλαιότερη γενιά γνωρίζει πολλά σπήλαια από την παιδική της ηλικία, τα ονόματά τους και τις ιστορίες τους. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, μου δίνουν τη δυνατότητα να έρθω σε επαφή με αυτούς. 
 

Μια καλή φυσική και ψυχική κατάσταση είναι σημαντική για έναν σπηλαιολόγο. Γι' αυτό γυμνάζομαι 5 μέρες την εβδομάδα. Επιπλέον προπονούμουν σην Ολλανδία μαζί με τον Ολλανδό σπηλαιολόγο Gertjan van Pelt για τις καταστάσεις και τα προβλήματα που μπορούν να συμβούν μέσα σε ένα σπήλαιο. ‘Ενα μικρό ανθρώπινο λάθος μπορεί να οδηγήσει σε ένα μεγάλο ατύχημα! 

Η χορηγία είναι πολύ σημαντική για την έρευνα σπηλαίων. Η ολλανδική εταιρεία CanyonZone, η ισπανική εταιρεία Rodcle και η γαλλική εταιρεία Aventure Verticale ήθελαν να υποστηρίξουν αυτή τη σπηλαιολογική αποστολή με την παροχή σπηλαιολογικού εξοπλισμού. Τους είμαι πολύ ευγνώμων για την υποστήριξη που μου πρόσφεραν. Ελπίζω ότι περισσότερες εταιρείες όπως ταξιδιωτικοί οργανισμοί, ξενοδοχεία και εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων θα ήθελαν να συμβάλλουν στην επόμενη σπηλαιολογική αποστολή η οποία θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι του 2019».

Για τα σπήλαια της Κέρκυρας, ο σπηλαιολόγος πρόσθεσε ότι: «Η Κέρκυρα έχει περισσότερα σπήλαια από ό,τι θα περίμενε κανείς. Μέχρι τώρα μάζεψα πληροφορίες για 186 σπήλαια και βάραθρα, αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερα στη στεριά και στη θάλασσα! Το καλοκαίρι του 2018 επισκέφτηκα 70 σπήλαια. Δεκατέσσερα σπήλαια είναι απροσπέλαστα εξαιτίας του υψηλού υψους ή πυκνής βλάστησης. Κατά τη σπηλαιολογική αποστολή αυτή και με τη βοήθεια των πολλών Κερκυραίων μπόρεσα να επισκεφτώ 25 σπήλαια σε 15 μέρες. Εβδομήντα επτά σπήλαια είναι ακόμα υπό εξέταση».

Ο σπηλαιολόγος Rene van Vliet μας μίλησε και για τις εμπειρίες του. «Έχω καλές αναμνήσεις των περιπετειών στις Λούτσες. Εκεί επισκέφτηκα μαζί με τον Γιάννη Κορμαρή μερικά σπήλαια όπως το βάραθρο Τρίστομο, τη Μικρή  Γράβα Λουτσών και το σπήλαιο που λέγεται η Νεραϊδοκλησιά. Η Νεραϊδοκλησιά βρίσκεται πάνω στο βουνό. Το όνομα του σπηλαίου αναφέρεται σε ένα φαινόμενο που προκαλούν σίφουνες τραβούν ελαφρά αντικείμενα μέσα στη σπηλιά. Αυτός είναι ο λόγος που οι κάτοικοι βλέπουν καμιά φορά χαρτιά, σπάγκους και φτερά γύρω από την τρύπα. Μερικές φορές ο αέρας ανεβαίνει, ανάλογα με τον καιρό. Μια τοπική ιστορία του σπηλαίου είναι ότι το ήταν ένα μέρος όπου τα αγόρια κρύβονται όταν δεν ήθελαν να ενταχθούν στον στρατό» ανέφερε.

Για τις ιστορίες των σπηλαίων, ο σπηλαιολόγος δήλωσε ότι:  «Μύθοι, θρύλοι, φαντάσματα, δράκοι είναι δοξασίες που εύκολα πιστεύονται όπως και ότι είναι απατηλές. Μια επίμονη και αναληθής φήμη είναι ότι όλα τα σπήλαια του νησιού συγκοινωνούν μαζί και τελικά τερματίζουν στη θάλασσα.

Μια ενδιαφέρουσα ιστορία μπορεί να βρεθεί στον Σπαρτύλα. Στο γραφικό χωριό Σπαρτύλας βρίσκεται το σπήλαιο Γραβολιθιά. Το μεγάλο και βαθύ σπήλαιο έχει φανταστικούς σχηματισμούς από σταλακτίτες. Σε πολλές περιπτώσεις οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες έχουν ενωθεί και έχουν σχηματίσει κολώνες. Το 1926 πίστευαν ότι το σπήλαιο ήταν η φωλιά των δύο δράκων. Ο ένας δράκος είχε σκοτωθεί από έναν Ενετό στρατιώτη πριν από μερικούς αιώνες, αλλά ο άλλος έμενε ακόμα στο σπήλαιο και μερικές φορές  έβγαινε τη νύχτα για να καταβροχθίσει ένα πρόβατο ή μια κατσίκα. Το 1926 βρέθηκαν  χιλιάδες νυχτερίδες στο σπήλαιο. Τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχω δει καμία, μόνο πολλά περιττώματά τους.

Για το μεγάλο σπήλαιο στους Γαβράδες υπάρχουν επίσης μερικές ιστορίες. Μία από αυτές είναι ότι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι περπάτησαν από το σπήλαιο σε άλλα χωριά στο βόρειο τμήμα του νησιού, κυρίως στο Σιδάρι. Σήμερα ξέρουμε ότι η ιστορία δεν είναι αληθινή. Το σπήλαιο στους Γαβράδες έχει πολλούς σταλακτίτες και λίγους σταλαγμίτες. Στην αριστερή πλευρά του σπηλαίου βρίσκεται τρεχούμενο νερό. Δεν βρήκα το τρεχούμενο νερό μέσα σε άλλα σπήλαια στην Κέρκυρα! Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι το 1926 υπήρχε μια λιμνούλα στο πιο χαμηλό μέρος του σπηλαίου Γραβολιθιά στον Σπαρτύλα. Σήμερα δεν υπάρχει πια νερό στο σπήλαιο εκείνο. Μαζί με τον Ανδρέα Κορίκη, τον Κώστα Ανδριώτη και τον Χρήστο Καποδίστρια προσπαθήσαμε να λύσουμε το μυστήριο της Τρύπας του Πελάου στον Άη Μαθιά. Λέγεται ότι το σπήλαιο έχει επτά επίπεδα και επικοινωνεί με τη θάλασσα. Υπάρχουν μερικές ιστορίες για το σπήλαιο. Μία από αυτές είναι ότι στο παρελθόν είχαν πετάξει μια γάτα μέσα και την επόμενη μέρα κολυμπούσε στη θάλασσα. 

Κατά την κατάβαση έπρεπε να προσπεράσουμε κάποιους κοφτερούς βράχους και να προστατέψουμε το σκοινί από αυτούς. Στο έδαφος του πρώτου επιπέδου του σπηλαίου φαίνεται εξαιρετική διακόσμηση όπως διαφορετικά είδη σταλακτιτών και υψηλοί σταλαγμίτες. Μετά την κύρια αίθουσα ακολουθεί ένα δεύτερο επίπεδο. Το πέρασμα είναι αρκετά στενό και έχει βάθος 9 μέτρων. Ακολουθεί ένα τρίτο επίπεδο. Το πέρασμα αυτό είναι επίσης αρκετά στενό και έχει βάθος 3 μέτρα. Το πάτωμα του τρίτου επιπέδου είναι κλειστό με χώμα. Κατά την επόμενη επίσκεψη θα προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε το χώμα από το τρίτο επίπεδο για να εξερευνήσουμε εάν υπάρχει ένα τέταρτο επίπεδο στο σπήλαιο ή περισσότερα. 

Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου άκουσα πολλές ιστορίες για τη χρήση ενός σπηλαίου ως καταφύγιο στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο χωριό Σωκράκι συνάντησα δύο κατοίκους που μου διηγήθηκαν τις εντυπωσιακές ιστορίες τους.

Η κυρία Ρόζα Θηρεσία μου διηγήθηκε ότι την πρώτη Νοεμβρίου 1940 η Ιταλική αεροπορία άρχισε να βομβαρδίζει. Κάποιες μέρες μετά, στις 4 Νοεμβρίου 1940, η Ρόζα γεννήθηκε στη Γράβα Λεμονιά που βρίσκεται στο χωριό Σωκράκι. Αργότερα δύο αδελφές της γεννήθηκαν επίσης στο σπήλαιο αυτό. Το σπήλαιο επονομάστηκε ‘Γράβο Γεννηθεί’.

Άλλη μια κυρία μου είπε ότι όταν ήταν μικρή κρύφτηκε στη Γράβα Στρινερή στο χωριό Σωκράκι μαζί με τρεις οικογένειες, δηλαδή 15 άτομα, κατά τους βομβαρδισμούς του 1940 - 41».

Συνεχίζοντας στην συνέντευξη που παραχώρησε, πρόσθεσε ότι: «Ένα από τα καταπληκτικότερα σπήλαια της Κέρκυρας λέγεται Πλατεσγούρνα.Tο σπήλαιο είναι κρυμμένο σε έναν ελαιώνα. Το σπήλαιο έχει δύο μικρές εισόδους, αλλά μόνο μία είναι κατάλληλη για πρόσβαση. Μετά το «χολ» του σπηλαίου υπάρχει η κύρια αίθουσα του σπηλαίου με εντυπωσιακή διακόσμηση. Το σπήλαιο Πλατεσγούρνα έχει πολλούς μαγευτικούς σταλακτίτες, διαφορετικές ομάδες καταπληκτικών σταλαγμιτών και όμορφες κολώνες. Κάποιοι σταλαγμίτες είναι πολύ ψηλοί! Το σπήλαιο είναι καθαρό και τελείως αναλλοίωτο. Το σπήλαιο είναι εξαιρετικά ευάλωτο λόγω του μοναδικού εσωτερικού του.

Μαζί με τον Γιάννη Γαστεράτο επισκεφτήκαμε μερικά σπήλαια στην κεντρική Κέρκυρα όπως η Γράβα στου Πιτιρή, η Γράβα του Χάρου και η Γράβα στου Μπουζαβιέρη στους Αγίους Δέκα.  Η Γράβα στου Μπουζαβιέρη έχει μια κύρια αίθουσα με εντυπωσιακή διακόσμηση. Σε κάποια σημεία των τοιχωμάτων διακρίνονται κίτρινοι κρύσταλλοι, σχεδόν σαν σκόνη. Στο τέλος της κύριας αίθουσας βρίσκεται ένα εξαιρετικό αλλά και επικίνδυνο βάραθρο. Τα τοιχώματα του βαράθρου είναι στεγνά και οι πέτρες ξεφτίζουν εύκολα. Η κατάβαση είναι δύσκολη αλλά η ανάβαση είναι δυσκολότερη! Το βάραθρο βγάζει στη δεξιά πλευρά κάτω από το έδαφος του σπηλαίου. Από την πλευρά εκείνη υπάρχει ένα πέρασμα προς την αριστερή πλευρά. Στο τέλος του περάσματος βρίσκονται δύο μεγάλοι χώροι, ένας βαθύς που βρίσκεται σε ύψος (δηλαδή στον πρώτο όροφο) και ένας τεράστιος και βαθύς χώρος που βρίσκεται κάτω από το πέρασμα».

Για τα μελλοντικά σχέδια του και την επόμενη σπηλαιολογική αποστολή στην Κέρκυρα, ο σπηλαιολόγος Rene van Vliet υπογράμμισε ότι: «Θέλω να επιστρέψω το συντομότερο δυνατόν και να συνεχίσω με την έρευνά μου. Πολλά κρυμμένα και ενδιαφέροντα σπήλαια περιμένουν για μια επίσκεψη! Κάποια σπήλαια είναι κρυμμένα για δεκαετίες! Για την εύρεση πολλών σπηλαίων χρειάζομαι τη βοήθεια εθελοντών και επαγγελματιών λόγω της πυκνής βλάστησης. Με πολλή βοήθεια, πολλά σπήλαια θα είναι προσβάσιμα για όλους μας!»

Πηγή: amna.gr

Ο Rene van Vliet θα ήθελε να ευχαριστήσει όλους όσοι τον βοήθησαν. Όπως λέει: «Η σπηλαιολογική αποστολή της άνοιξης 2019 έγινε με την ευγενική και σημαντική βοήθεια των πολλών Κερκυραίων και τις εταιρίες CanyonZone, Rodcle και Aventure Verticale».

Τα αποτελέσματα της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών, βίντεο και πληροφοριών δημοσιεύονταν στην ιστοσελίδα του Speleo Corfu www.speleocorfu.com.

Επίσης όποιος έχει πληροφορίες σχετικά με σπήλαια στην Κέρκυρα ή όποιος θα ήθελε να στηρίξει την επόμενη σπηλαιολογική αποπστολή, μπορεί να στείλει ένα μήνυμα στο Facebook: VlietVanRene αλλά και email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.