Κριτική Σπύρου Σουρτζίνου «Η μάνα κουράγιο και τα παιδιά της»

ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΠΕΘΕ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

               ΜΠΕΡΤΟΛΤ  ΜΠΡΕΧΤ  «Η ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ»

Ο Μπρεχτ άνοιξε περισσότερο από κάθε άλλον ένα νέο δρόμο για το θέατρο πέρα από κάθε ρομαντισμό ή νατουραλισμό. Η επίδρασή του στο σύγχρονο θέατρο είναι τεράστια και εκτείνεται σε όλες τις χώρες. Ανεξάρτητα από την αισθητική και κοινωνική ιδεολογία και από την επίδρασή του σε σκηνοθέτες και ηθοποιούς το έργο του Μπρεχτ είναι το έργο ενός ποιητή, με τη δημιουργία μερικών γιγαντιαίων μορφών, όπως η Μάνα Κουράγιο, ο Γαλιλαίος, και μερικών υποδειγματικών καταστάσεων που γίνονται ένα είδος θρύλων ή μύθων της σύγχρονης συνείδησης, όπως εκείνες των αριστουργημάτων του Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν και ο Καυκασιανός Κύκλος με την Κιμωλία.

Το θέατρο του Μπρεχτ με τις απαιτήσεις του αποτελεί πεδίο δοκιμασίας για τους σκηνοθέτες όλου του κόσμου. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κέρκυρας, Πέτρος Γάλλιας, πήρε την απόφαση και το ρίσκο να σκηνοθετήσει το έργοη Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της. Ήλεγξε και συντόνισε όλα τα καλλιτεχνικά στοιχεία της παράστασης, που περιελάμβαναν τη διδασκαλία των ηθοποιών, τους φωτισμούς, την οριοθέτηση και διαμόρφωση του χώρου της σκηνής. Το εγχείρημα πέτυχε. Το θέατρο είναι συλλογική δουλειά. Όλοι οι συνεργάτες του προσέφεραν τον καλύτερο εαυτό τους και παρακολουθήσαμε μία επιτυχημένη παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας (Σάββατο 15 Νοεμβρίου). Ο σκηνοθέτης γράφει στο πρόγραμμα:«Νιώθω τυχερός γιατί σ’ αυτό το ταξίδι έχω συνταξιδιώτες καλλιτέχνες που με έμπνευση δημιούργησαν και μου εμπιστεύτηκαν την τέχνη τους».

Η Μαριέττα Σαββανή στο ρόλο της μάνας ήταν πειστική, δίχως υπερβολές αλλά με πάθος. Ένας ρόλος δύσκολος, αφού ο Μπρεχτ εισχωρεί στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, αναζητά ανθρώπινες αξίες, αδυναμίες και συναισθήματα. Της δόθηκε η ευκαιρία να ξεδιπλώσει το ταλέντο της και βοηθούμενη από την πείρα και την εμπειρία της στο θέατρο μπήκε στο πετσί του ρόλου.

Ο Κώστας Ρουβάς, έμπειρος και αυτός, σταθερή αξία, με επιτυχία υποδύθηκε το ρόλο του στρατηγού. Ο Σπύρος Ασωνίτης, αφηγητής, μετρημένος χωρίς υπερβολικούς τόνους, άλλοτε με τα σχόλια και άλλοτε με το σαρκασμό του μας προετοίμαζε για τα δρώμενα που θα ακολουθούσαν στη σκηνή και μας έβαζε αμέσως στο κλίμα του έργου. Η Σοφία Κολονιάρη, Υβετ Ποτιέ, δόθηκε με πάθος στις απαιτήσεις του έργου· άλλοτε ανέμελη, αδιάφορη και άλλοτε βαθιά ανθρώπινη. Η Νότα Δαρμανή, ιεροκήρυκας, και αυτή από την παλιά φρουρά με προσφορά στα θεατρικά δρώμενα του τόπου, με επιτυχία απέδωσε το ρόλο της. Ένας ρόλος που, παρότι ανδρικός, θα έλεγε κανείς ότι της πήγε γάντι. Ο Σωτήρης Γιαννούλης, μάγειρας, χρόνια υπηρετεί το θέατρο με αγάπη και αφοσίωση, μπήκε μέσα στην ατμόσφαιρα του έργου και προσέφερε με ην ερμηνεία του στην επιτυχία της παράστασης. Η Κατερίνα Γεωργάκη, Κατρίν, η μουγκή κόρη, παρακολουθώντας τα δρώμενα επί σκηνής με τις άναρθρες κραυγές της μας μετέδιδε ανθρώπινα συναισθήματα, μας άγγιξε. Ο Βαγγέλης Ζήκος, αξιωματικός, από τους νέους ηθοποιούς, πειθαρχημένος και πειστικός τη στιγμή της κορύφωσης του δράματος. Η Σοφία Τόμπρου, αγρότισσα, από την παλιά φουρνιά των ηθοποιών, μας συγκίνησε με την προσευχή στην 11^η σκηνή.

Στην παράσταση συμμετείχαν επίσης με επιτυχία οι ηθοποιοί: Γιώργος Βλάχος (Άγγελος), Φοίβος Κανάς (στρατιώτης Α), Θωμάς Σουέρεφ (στρατιώτης Β), Χρήστος Μπογδάνος (Άιλιφ, ο μεγάλος γιος), Βασίλης Μαμωνάς (Έμενταλ, ο μικρός γιος), Όλγα Τζήλιου (σιτιστής), Σοφία Γεωργιάδου (νοσοκόμα Α), Αντωνία Πετροπούλου (νοσοκόμα Β), Ευγενία Ζάγουρα (γραφιάς), Νίκος Ρουβάς (στρατιώτης Γ), Αλέξανδρος Δαρμανής (στρατιώτης Δ), Σπύρος Κληρονόμος (αγρότης), Μαρίνα Κοντογιώργη (κορίτσι).

Το σκηνικό του Άκη Χειρδάρη λειτουργικό· μας έβαλε στην ατμόσφαιρα του έργου και έδωσε ελευθερία κινήσεων στο σκηνοθέτη. Οι διαστάσεις του κάρου εναρμονισμένες με το χώρο της σκηνής.

Τα κοστούμια του Νίκου Κόκκαλη με αφαιρετική διάθεση δίχως φιοριτούρες και υπερβολές. Αναζήτησε την ουσία, το βάθος και όχι τον εντυπωσιασμό. Εξαιρετικό το σχέδιο για το κοστούμι της  Υβέτ Ποτιέ με σίγουρες και γρήγορες γραμμές σχεδιασμένο. Κρίμα που στο πρόγραμμα καλύφθηκε ένα μέρος του σχεδίου από φωτογραφία άλλων κοστουμιών. Προσοχή στη σελιδοποίηση και στο τύπωμα. Χρειάζεται επίβλεψη, για να αποφεύγονται οι «αισθητικές παρεμβάσεις» του τυπογραφείου.

Η εμπιστοσύνη που έδειξαν στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κέρκυρας ο Γιώργος Δεπάστας με τη μετάφρασή του, ο Μάνος Ελευθερίου που έγραψε τους στίχους των τραγουδιών και ο Θοδωρής Οικονόμου που τα μελοποίησε και έπαιξε πιάνο ανέβασαν το επίπεδο της παράστασης και το κύρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί η συμβολή του Χρήστου Μπογδάνου που ερμήνευσε τα τραγούδια.

Ο Γιώργος Πανάρετος με την τεχνική υποστήριξη που παρείχε στους φωτισμούς ήταν ο αφανής ήρωας της παράστασης. Ο σκηνοθέτης βασίστηκε πολύ στους φωτισμούς, για να ενισχύσει την ατμόσφαιρα του έργου, να τονίσει καταστάσεις, και μας έδωσε θαυμάσιες εικαστικές εικόνες βασισμένες στην οπτική αντίθεση φωτός και σκιάς (κοντράστ). Ο Δήμος ας φροντίσει να αντικαταστήσει κονσόλα και ντίμερ. Έτσι θα αποφεύγονται τα τζιτζιρίσματα και με τις εναλλαγές της έντασης του φωτισμού δε θα τρεμοσβήνουν κάποια φώτα σαν το κεράκι της Λαμπρής. Ο σκηνοθέτης και ο σκηνογράφος δε θα χρειάζεται να βάζουν νερό στο κρασί τους προκειμένου να στήσουν μια παράσταση. Θα χρησιμοποιούν με άνεση την αρμονία και την αντίθεση των χρωμάτων. Θα γίνεται με ευκολία η τοποθέτηση των χρωμάτων ανάλογα με την χρωματική τους αξία και θα έχουν σταθερούς ενδιάμεσους τόνους.

Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κέρκυρας υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Πέτρου Γάλλια κατάφερε να ξαναφέρει τον κόσμο στο θέατρο. Η πλατεία και τα θεωρία ήταν γεμάτα. Ο κόσμος, ενθουσιασμένος, καταχειροκρότησε την παράσταση. Ο Γάλλιας έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του αξιοποίησε όλο το ντόπιο θεατρικό δυναμικό αποφεύγοντας, λόγω οικονομικής κρίσης μα περισσότερο λόγω φιλοσοφίας, μετακλήσεις ηθοποιών. Έδωσε και δίνει ευκαιρίες σε κερκυραίους ηθοποιούς, κάποιοι από τους οποίους κακώς στο παρελθόν  λόγω μετακλήσεων και «φιλοσοφίας» είχαν αποκλεισθεί.

Ουσιαστική προσφορά και παρέμβαση στα θεατρικά δρώμενα της Κέρκυρας.

Πιστεύουμε ότι οι αλήστου μνήμης εποχές, που οι δήθεν και οι τάχα, οι «επαΐοντες» και οι διάφοροι «καλοπροαίρετοι» έβαλλαν κατά των καλλιτεχνικών διευθυντών, υποβάθμισαν το θέατρο και έδιωξαν τον κόσμο έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.  

  Σπύρος Σουρτζίνος

                                                             Ζωγράφος – Συντηρητής έργων τέχνης