Γεράσιμος Ν. Ασπιώτης: Ο επιτυχημένος Κερκυραίος βιομήχανος στην παλιά εποχή

Ημ / νία: 22.03.17

Ο Γεράσιμος Ασπιώτης (Κεφαλλονιά, 1843 – Κέρκυρα 1901), γιος του ζωγράφου και αγιογράφου Νικόλαου Ασπιώτη και της Μαρίας Καρλότας Γουαδιέρη, υπήρξε βιομήχανος, διακεκριμένος υπάλληλος δημοτικών υπηρεσιών στην Κέρκυρα και άτομο με μεγάλη κοινωνική προσφορά. Ίδρυσε και διοίκησε με ιδιαίτερη επιτυχία το εργοστάσιο γραφικών τεχνών «ΕΛΠΙΣ», με έδρα την Κέρκυρα, το οποίο κυριάρχησε στον Ελλαδικό χώρο και λειτούργησε πέραν του ενός αιώνα. 

Υπήρξε παντρεμένος με την Αμαλία Τριβόλη, με την οποία και απέκτησε τρεις γιούς, τον Κωνσταντίνο, τον Νικόλαο και τον Σπύρο.

Πρώτα χρόνια

Εγκατεστημένος στην Κέρκυρα, ο νεαρός Γεράσιμος έχει έντονη επιθυμία να μορφωθεί σε υψηλό επίπεδο. Στόχος του είναι να αποφοιτήσει από το Ιόνιο Γυμνάσιο και εν συνεχεία να μεταβεί στο εξωτερικό. Όμως, οι προσπάθειες του να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το Μοντσενίγειο Κληροδότημα δεν τελεσφορούν.  Το 1860, σε ηλικία 17 ετών, ήδη εργάζεται για λογαριασμό του εγχώριου Εισπράκτορα, ενώ το διάστημα 1862 – 1864 εργάζεται και μαθητεύει στο δικηγορικό γραφείο του Ιωάννη Τριβόλη.

Ούτε όμως και η επιθυμία του να σπουδάσει νομικά στην Αθήνα εκπληρώνεται, διότι ανακόπτεται από τον διορισμό του στον Δήμο Κέρκυρας.    

Δήμος Κέρκυρας

Ο Γεράσιμος Ασπιώτης προσέφερε τις υπηρεσίες του στο Δήμο Κέρκυρας την περίοδο 1859-1887, κατά την οποία ανέλαβε θέσεις όπως: βοηθός στο αρχειοφυλάκιο, βοηθός Β τάξης του Επαρχιακού Συμβουλίου, βοηθός της εκλογικής Επιτροπής Ποταμού,  βοηθός Δημαιρεσιακής επιτροπής , βοηθός Πρωτοκολλητή στο Δημοτικό Συμβούλιο, λογιστής Δημαρχίας αλλά και γραμματέας της Επαρχιακής Επιτροπής για την προετοιμασία της παρουσίας της Κέρκυρας σε διεθνή έκθεση στη Βιέννη. 

Επίσης, ανέλαβε την παρουσία της Κέρκυρας στην έκθεση τοπικών προϊόντων « Έκθεση των Ολυμπίων», στην Αθήνα, αλλά και στην έκθεση γεωργίας, βιομηχανίας και των ωραίων τεχνών, στο Παρίσι. Διετέλεσε επίσης γραμματέας της επιτροπής του Δημοτικού Θεάτρου, ενώ ανέλαβε και την διοργάνωση της τελετής αποκαλυπτηρίων του αγάλματος του Ιωάννη Καποδίστρια.

Το 1877 παραιτείται από το Δήμο για αφοσιωθεί στο εργοστάσιό του που βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης .

Κοινωνική Προσφορά

Μεταξύ άλλων, ο Γεράσιμος Ασπιώτης είχε και καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα. Το 1867, έπειτα από δικό του αίτημα στο δήμο, πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο του νησιού μία παράσταση υπέρ των πτωχών. Ο ίδιος συμμετέχει σε παραστάσεις ως ηθοποιός, και το 1869 αναλαμβάνει τη θέση του γραμματέα της επιτροπής του Δημοτικού Θεάτρου.

Ένα χρόνο αργότερα, και για δύο χρόνια (1870-1872) αναλαμβάνει καθήκοντα Κοσμήτορα στις λιτανείες. Το ίδιο συμβαίνει και την τετραετία 1879-1883

Τον Ιούλιο του 1872, έπειτα από επιστολή που έλαβε από τη Φιλοδραματική εταιρεία «Καποδίστριας», γίνεται μέλος της εταιρείας, και δύο μήνες αργότερα, λαμβάνει τη θέση του προέδρου.

Το 1875, ο δεύτερος σύλλογος που καλλιεργούσε τη δραματική τέχνη, ο «Δραματικός Σύλλογος» τον εκλέγει ως ταμία. Το 1887 ο σύλλογος τον κηρύσσει διδάσκαλο της Δραματικής και στη συνέχεια γίνεται αντιπρόεδρος του συλλόγου. Από τις θέσεις του αυτές κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του, προκειμένου να προσληφθούν και να εκπαιδευτούν πέντε άπορες κοπέλες με έξοδα του συλλόγου.

Παράλληλα με όλα αυτά, το 1871 εκλέγεται Συνέταιρος θεμελιωτής από τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας (Παλαιά). Εννιά χρόνια αργότερα παραιτείται, και το 1984 εκλέγεται και πάλι. Αργότερα λαμβάνει τη θέση του Προέδρου.

Υπήρξε, επίσης, ιδρυτικό μέλος της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος», τακτικό μέλος της Φιλαρμονικής «Ο Ορφεύς», ιδρυτής και πρόεδρος της Φιλαρμονικής «Σαμάρας», ενώ η Αναγνωστική Εταιρεία τον ονόμασε Εταίρο Συνεισφορέα.

Η ίδρυση του Εργοστασίου "ΕΛΠΙΣ"

Ο Γεράσιμος Ασπιώτης ίδρυσε το εργοστάσιο ΕΛΠΙΣ (σε συνεργασία με τον Ιωάννη Λάντσα) στην Κέρκυρα το 1873. Ήταν το δεύτερο εργοστάσιο γραφικών τεχνών και συγκεκριμένα παιγνιόχαρτων στη χώρα, αφού έως τότε, και για λίγα χρόνια ακόμη, υπήρχε μόνο ένα εργοστάσιο, στον Πειραιά.

Τα σχέδια των μυθικών ηρώων που θα τυπώνονταν πάνω στα ενετικού τύπου χαρτιά, φιλοτέχνησε ο πατέρας του Γεράσιμου, Νικόλαος Ασπιώτης, επιτυγχάνοντας ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. 

Ωστόσο, μέχρι και το 1884 οι πωλήσεις δεν πήγαιναν πολύ καλά, κυρίως λόγω του μεγάλου κόστους παραγωγής, καθώς και της λαθραίας εισαγωγής παιγνιόχαρτων από το εξωτερικό. Τη χρονιά εκείνη όμως, η πορεία του εργοστασίου άλλαξε. Η κυβέρνηση επέβαλε κρατικό μονοπώλιο στην παραγωγή παιγνιόχαρτων, και ο Γεράσιμος Ασπιώτης, προκειμένου να αποφύγει την διακοπή της παραγωγής, υπέγραψε σύμβαση με το Δημόσιο και ανέλαβε την παραγωγή 125.000 δεσμίδων παιγνιόχαρτων. Το 1887 υπέγραψε νέα σύμβαση για την παραγωγή σιγαρόχαρτων και σιγαροσωλήνων.

Οι δουλειές ξεκίνησαν να πηγαίνουν πολύ καλά και οι πωλήσεις και τα κέρδη ανέβηκαν σημαντικά. Ο Ασπιώτης επέκτεινε το εργοστάσιο σε όλο το κάθετο τμήμα πίσω από την Ιόνιο Ακαδημία και πραγματοποίησε τα εγκαίνια στις 6/12/1884. Επιπλέον είχε οργανώσει την αποδοτικότητα του εργατικού δυναμικού προσφέροντας συνθήκες εργασίας, που, ίσως μέχρι και σήμερα, θεωρούνται πρωτοποριακές. Την περίοδο εκείνη το ιστορικό εργοστάσιο βρισκόταν στο υψηλότερο σημείο της δόξας του.

Ασπιώτη-ΕΛΚΑ

Το 1902 ο Γεράσιμος Ασπιώτης πέθανε, την ίδια μέρα με το γιό του, Σπύρο, και τη διοίκηση της επιχείρησης ανέλαβε ο άλλος του γιός, Κωνσταντίνος. Σύντομα το τυπογραφείο διπλασίασε τον κύκλο εργασιών του, αναλαμβάνοντας επιπλέον, μεταξύ άλλων, την εκτύπωση μετοχών, ομολογιών, γραμματίων, αφισών, λαχείων, επιταγών, εμπορικών βιβλίων, φακέλων αλληλογραφίας, εισιτηρίων, και καρτ-ποστάλ. 

Από το 1909, στη διοίκηση της εταιρείας συμμετείχε και ο τρίτος γιος του Γεράσιμου Ασπιώτη, Νικόλαος, και από τότε η επωνυμία της άλλαξε αρκετές φορές, μέχρι που το 1928 συγχωνεύτηκε με την έως τότε ανταγωνίστρια Εταιρεία Λιθογραφίας και Κυτιοποιίας Αθηνών (Ε.Λ.Κ.Α.), και μετονομάστηκε σε Ασπιώτη-ΕΛΚΑ.

Η νέα επιχείρηση συνέχισε τη δυναμική πορεία, καταφέρνοντας να γίνει η μεγαλύτερη των Βαλκανίων. Από τη δεκαετία του ‘80 όμως , τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα είχαν ως αποτέλεσμα την πτώχευση της εταιρείας και την κατάσχεση των εγκαταστάσεών της από την Εθνική Τράπεζα. Μέρος της περιουσίας της εταιρείας εξαγοράστηκε, αλλά οι όποιες προσπάθειες συνέχειας των εργασιών απέτυχαν.

Σήμερα, στην έκταση που κάποτε βρισκόταν το εργοστάσιο Ασπιώτη-ΕΛΚΑ, επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, βρίσκεται το εμπορικό κέντρο Athens Metro Mall.

Σύνταξη - Επιμέλεια: Αλέξης Κορωνάκης - Ασπιώτης

Πηγή/ές: www.corfu-museum.gr, www.epik.gr, www.aspioti.com.gr, www.tovima.gr, www.mariasourvinou.wordpress.com